F-gazy i substancje kontrolowane

    Nadzór nad urządzeniami klimatyzacyjnymi, chłodniczymi, systemami ochrony przeciwpożarowej.

     

    Aktualności:


    W Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej zostały opublikowane nowe rozporządzenia w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową (SZWO) oraz w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych (f-gazów). Rozporządzenia obowiązują na terenach państw członkowskich wprost (nie wymagają implementacji do prawa krajowego), i zastępują dotychczasowe rozporządzenia:

    - rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2024/590 z dnia 7 lutego 2024 r. w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową: zastępuje rozporządzenie 1005/2009

    - rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2024/573 z dnia 7 lutego 2024 r. w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych: zastępuje rozporządzenie 517/2014 oraz zmienia dyrektywę 2019/1937

    Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2023/2883 z dnia 15 grudnia 2023 r. określająca limity ilościowe oraz przydział kontyngentów substancji kontrolowanych na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1005/2009 w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową na okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia 2024 r.

    Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2023/2432 z dnia 26 października 2023 r. określająca, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 517/2014 w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych, wartości odniesienia dla okresu od dnia 1 stycznia 2024 r. do dnia 31 grudnia 2024 r. dla każdego producenta lub importera, który zgodnie z prawem wprowadził wodorofluorowęglowodory do obrotu w Unii od dnia 1 stycznia 2015 r., jak zgłoszono zgodnie z tym rozporządzeniem

    Wyrok TSUE z dnia 22 marca 2023 r. [f-gazy] Sprawy T-825/19 i T-826/19 – Tazzetti/Komisja [Środowisko naturalne – Rozporządzenie (UE) nr 517/2014 – Fluorowane gazy cieplarniane – Elektroniczny rejestr kontyngentów na wprowadzanie wodorofluorowęglowodorów do obrotu – Przedsiębiorstwa o tym samym beneficjencie rzeczywistym – Jeden producent lub importer – Akt niekorzystny – Interes prawny – Dopuszczalność – Wniosek o dostosowanie skargi – Niedopuszczalność – Zarzut niezgodności z prawem – Wykładnia rozporządzenia wykonawczego zgodna z rozporządzeniem podstawowym – Uprawnienia wykonawcze Komisji

    Zawiadomienie dla przedsiębiorstw zamierzających wprowadzać wodorofluorowęglowodory luzem do obrotu w Unii Europejskiej w 2024 r.

    Zawiadomienie Komisji Europejskiej dla przedsiębiorstw zamierzających wprowadzać wodorofluorowęglowodory luzem do obrotu w Unii Europejskiej w 2023 r.

    Wyrok TSUE: Sprawa T-126/19: Wyrok Sądu z dnia 16 czerwca 2021 r. – Krajowa Izba Gospodarcza Chłodnictwa i Klimatyzacji / Komisja [Środowisko naturalne – Rozporządzenie (UE) nr 517/2014 – Fluorowane gazy cieplarniane – Przydział kontyngentów na wprowadzanie wodorofluorowęglowodorów do obrotu – Zarzut niezgodności z prawem – Artykuł 16 rozporządzenia nr 517/2014 oraz załączniki V i VI do tego rozporządzenia – Zasada niedyskryminacji – Obowiązek uzasadnienia

    Postanowienie Prezesa Sądu z dnia 26 maja 2021 r. – Darment / Komisja (Sprawa T-92/21 R) - Postępowanie w przedmiocie środków tymczasowych - Środowisko naturalne - Fluorowane gazy cieplarniane - Rozporządzenie (UE) nr 517/2014 - Wprowadzenie do obrotu wodorofluorowęglowodorów - Decyzja nakładająca sankcję na przedsiębiorstwo, które przekroczyło przydzielony mu kontyngent

    Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2021/980 z dnia 17 czerwca 2021 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) 2019/661 w odniesieniu do wymogów informacyjnych dotyczących rejestracji w elektronicznym rejestrze kontyngentów na wprowadzanie do obrotu wodorofluorowęglowodorów

    Wyrok TSUE rybunał Sprawiedliwości: Sprawa T-873/19: Wyrok Sądu z dnia 13 stycznia 2021 r. – Multi-Service / Komisja Europejska – Decyzja anulująca rejestrację przedsiębiorstwa w Rejestrze kontyngentów na wprowadzanie wodorofluorowęglowodorów do obrotu 

    Zawiadomienie dla przedsiębiorstw zamierzających wprowadzać wodorofluorowęglowodory luzem do obrotu w Unii Europejskiej w 2022 r.

    Centralny Rejestr Operatorów CRO

    Centralny Rejestr Operatorów jest dostępny pod adresem http://www.cro.ichp.pl/ Do wprowadzenia danych do Rejestru są zobowiązani operatorzy urządzeń, o których mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych. Szczegółowy zakres wymagań przedstawiamy w poniższym artykule „Fluorowane gazy cieplarniane (F-gazy) i substancje kontrolowane – Wymagania prawne”. W Rejestrze gromadzone są Karty Urządzeń oraz Karty Systemów Ochrony Przeciwpożarowej zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 grudnia 2017 r. w sprawie Centralnego Rejestru Operatorów (Dz. U. 2017 poz. 2419, poprzedzonym rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 8 stycznia 2016 r. w sprawie Centralnego Rejestru Operatorów Urządzeń i Systemów Ochrony Przeciwpożarowej Dz. U. 2016 poz. 56).

    F-gazy i substancje kontrolowane:  jednolity tekst ustawy SZWO

    Aktualny tekst jednolity ustawy o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych został opublikowany w dniu 23 listopada 2020 r. (Dz.U. 2020 poz. 2065). Poprzednia wersja tekstu jednolitego: Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 września 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych (Dz.U. 2019 poz. 2158). Wcześniejsze wersje tekstu jednolitego: Dz.U. 2018 poz. 2221; Dz.U. 2017 poz. 1951.

    F-gazy i substancje kontrolowane:  zmiana ustawy SZWO

    Lista wszystkich aktów prawnych zmieniających ustawę SZWO dostępna jest na stronie https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20150000881 Jedna z kluczowych zmian systemowych została opublikowana w Dzienniku Ustaw 23 sierpnia 2017 r. (ustawa z dnia 12 lipca 2017 r. o zmianie ustawy z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych oraz niektórych innych ustaw). Ustawa umożliwia wykonanie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 517/2014 oraz rozporządzenia wykonawczego Komisji  nr 1191/2014 i 2015/2068. Pośród wielu zmian ustawa wprowadza kryterium 5 ton ekwiwalentu CO2 dla fluorowanych gazów cieplarnianych (tzw. f-gazy) oraz doprecyzowuje dotychczasowe kryterium 3 kg jako właściwe wobec substancji kontrolowanych, zapewniając większą spójność przepisów prawa polskiego z ww. rozporządzeniami. Zmianie ulegają również, między innymi wymagania wobec osób dokonujących wpisów do Karty Urządzenia oraz Karty Systemu Ochrony Przeciwpożarowej, czas na wpis do Karty (z 5 na 15 dni roboczych) i katalog kar.

    Substancje kontrolowane:  produkcja i przywóz do Unii Europejskiej (pozostałe akty prawne i orzecznictwo sądowe (poza wymienionymi w Aktualnościach na górze strony))

    Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2020/1604 z dnia 23 października 2020 r. określająca, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 517/2014 w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych, wartości odniesienia na okres od dnia 1 stycznia 2021 r. do dnia 31 grudnia 2023 r. dla każdego producenta lub importera, który zgodnie z prawem wprowadził wodorofluorowęglowodory do obrotu w Unii od dnia 1 stycznia 2015 r., jak zgłoszono zgodnie z tym rozporządzeniem (03.11.2020)

    Zawiadomienie dla przedsiębiorstw zamierzających w 2018 r. przywozić do Unii Europejskiej lub z niej wywozić substancje kontrolowane, które zubożają warstwę ozonową, oraz dla przedsiębiorstw zamierzających w 2018 r. produkować lub przywozić te substancje do nieodzownych zastosowań laboratoryjnych i analitycznych. Zawiadomienie obejmuje:  CFC 11, CFC 12, CFC 113, CFC 114, CFC 115, inne całkowicie fluorowcowane chlorofluorowęglowodory, halon 1211, halon 1301,  halon 2402, tetrachlorek węgla, 1,1,1-trichloroetan, bromek metylu, wodorobromofluorowęglowodory, wodorochlorofluorowęglowodory oraz bromochlorometan.

    F-gazy (wodorofluorowęglowodory) do wprowadzenia do obrotu luzem w Unii Europejskiej (pozostałe akty prawne poza wymienionymi w aktualnościach na górze strony)

    Zawiadomienie dla przedsiębiorstw zamierzających wprowadzać wodorofluorowęglowodory luzem do obrotu w Unii Europejskiej w 2024 r. (12.01.2023)

    Zawiadomienie dla przedsiębiorstw zamierzających wprowadzać wodorofluorowęglowodory luzem do obrotu w Unii Europejskiej w 2018 r. (2017/C 16/08). Wprowadzenie do obrotu obejmuje f-gazy wymienione w sekcji 1 załącznika I do rozporządzenia 517/2014 lub mieszaniny zawierające jakiekolwiek z następujących substancji: HFC-23, HFC-32, HFC-41, HFC-125, HFC-134, HFC-134a, HFC-143, HFC-143a, HFC-152, HFC-152a, HFC-161, HFC-227ea, HFC-236cb, HFC-236ea, HFC-236fa, HFC-245ca, HFC-245fa, HFC-365mfc lub HFC-43-10mee.

    F-gazy i substancje kontrolowane w siłach zbrojnych

    Zasady nadzoru nad f-gazami i substancjami kontrolowanymi w siłach zbrojnych reguluje rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 24 marca 2016 r. w sprawie przestrzegania przepisów o ochronie środowiska w komórkach i jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej albo przez niego nadzorowanych (t.j. Dz. U. 2020 poz. 327).

    W dniu 6 września 2016 r. opublikowane zostało Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 24 sierpnia 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu operatorów urządzeń i systemów ochrony przeciwpożarowej, będących na wyposażeniu jednostek organizacyjnych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. poz. 1405), uchylone następnie ustawą z dnia 12 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych oraz niektórych innych ustaw.

    Rejestr certyfikatów dla personelu

    Rejestr certyfikatów dla personelu jest prowadzony przez Urząd Dozoru Technicznego (obecnie pod adresem https://www.udt.gov.pl/wykazy/REJ_FGAZ.html). Do dnia 8 marca 2024 r. w rejestrze zostało zarejestrowanych 49150 osób posiadających certyfikat dla personelu; do dnia 29.01.2021 – 31044; a w początkowym okresie funkcjonowania systemu (do dnia 09.04.2016) – 2921.

    Pozostałe rejestry prowadzone przez UDT

    Na stronie Urzędu Dozoru technicznego można sprawdzić również listę Certyfikowanych Przedsiębiorców (15539 rejestrów na dzień 08.03.2024 r.; 10324 rejestrów na dzień 29.01.2022; 1086 do dnia 9 kwietnia 2016 r.) oraz Rejestr jednostek wydających zaświadczenia o odbytym szkoleniu; Rejestr jednostek prowadzących szkolenia i Rejestr jednostek oceniających personel.

    Fluorowane gazy cieplarniane (F-gazy) i substancje kontrolowane – Wymagania prawne:

    f-gazy
    Artykuł w trakcie aktualizacji w związku z publikacją w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej nowych rozporządzeń w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową (2024/590) oraz w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych (2024/573)

    Wymagania prawne dotyczące fluorowanych gazów cieplarnianych (F-gazów) lub substancji kontrolowanych określone są w następujących aktach prawnych:

    • ustawie z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych (Dz.U. poz. 881), która zastąpiła ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową (Dz.U. Nr 121 poz. 1263),
    • rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 517/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych i uchylenia rozporządzenia (WE) nr 842/2006 (Dz.U. L 150 z 20.5.2014, str. 195—230),
    • rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1005/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową (Dz.U. L 286 z 31.10.2009, str. 1—30).

    Wymienione akty prawne obowiązują równolegle. Spełnienie wymogów ustawy nie zwalnia z obowiązków określonych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 517/2014 oraz w rozporządzeniu nr 1005/2009 i nie zapewnia dotrzymania określonych w nich wymagań. Zakres regulacji krajowych wskazano w uzasadnieniu projektu, który stanowił podstawę przyjętej ustawy jako określenie pewnych kwestii w zakresie organów właściwych do wykonania przepisów wspólnotowych, sankcji za nieprzestrzeganie tych przepisów oraz określenie systemu gromadzenia i przekazywania przez określone podmioty danych niezbędnych do prowadzenia polityki umożliwiającej stosowanie tych przepisów na poziomie krajowym.

    Zgodnie z definicjami zawartymi w rozporządzeniach operatorem urządzeń jest:

    • według zapisów rozporządzenia nr 517/2014: osoba fizyczna lub prawna sprawująca faktyczną kontrolę nad technicznym działaniem produktów i urządzeń objętych rozporządzeniem (w określonych szczególnych sytuacjach państwo członkowskie może wyznaczyć właściciela jako podmiot odpowiedzialny za obowiązki operatora),
    • według zapisów rozporządzenia nr 1005/2009: każda osoba fizyczna lub prawna, która obsługuje urządzenia chłodnicze lub klimatyzacyjne, pompy ciepła lub systemy ochrony przeciwpożarowej zawierające substancje kontrolowane.

    Według przepisów ustawy operatorem urządzenia jest:

    • operator w rozumieniu definicji zawartej w rozporządzeniu nr 1005/2009 oraz nr 842/2006 (osoba fizyczna lub prawna sprawująca faktyczną kontrolę nad technicznym działaniem urządzeń i systemów objętych rozporządzeniem; w określonych szczególnych sytuacjach Państwo Członkowskie może wyznaczyć właściciela jako podmiot odpowiedzialny za zobowiązania operatora).

    Faktyczna kontrola nad technicznym działaniem urządzenia lub systemu ochrony przeciwpożarowej zgodnie z art. 4.1 ustawy polega na:

    • pełnym dostępie do urządzenia lub systemu, umożliwiającym nadzorowanie jego elementów i ich funkcjonowania oraz możliwości udostępnienia urządzenia lub systemu osobom trzecim,
    • codziennej kontroli funkcjonowania lub działania urządzenia lub systemu, w tym podejmowaniu decyzji o jego włączeniu albo wyłączeniu,
    • podejmowaniu decyzji w sprawach finansowych i technicznych dotyczących modyfikacji urządzenia lub systemu, w szczególności wymiany poszczególnych elementów, zainstalowania detektora wycieków, podejmowaniu decyzji w sprawie modyfikacji ilości substancji kontrolowanych lub fluorowanych gazów cieplarnianych zawartych w urządzeniu lub systemie oraz decyzji dotyczących sprawdzenia pod względem wycieków, lub naprawy urządzenia lub systemu.

    Przedstawione powyżej definicje w sposób jednoznaczny wskazują jako operatora rzeczywistego użytkownika urządzenia lub systemu. Wskazanie odpowiedzialności prawnej nie jest natomiast jednoznaczne z określeniem obowiązku samodzielnej realizacji przez operatora wszystkich wymagań ww. aktów.

    Podstawowym obowiązkiem operatora jest zgodnie z art. 3 rozporządzenia nr 517/2014 zapobieganie emisjom fluorowanych gazów cieplarnianych. W stosunku do zapisów art. 3.1 uchylonego rozporządzenia nr 842/2006 w następujący sposób uszczegółowiono zasady prewencji i reakcji:

    • pkt. 1: „Celowe uwalnianie fluorowanych gazów cieplarnianych do atmosfery jest zakazane, w przypadku gdy uwolnienie nie jest technicznie niezbędne do zamierzonego stosowania.”
    • pkt 2: „Operatorzy urządzeń, które zawierają fluorowane gazy cieplarniane, podejmują środki ostrożności, aby zapobiec niezamierzonemu uwolnieniu tych gazów („wyciekowi”). Operatorzy podejmują wszelkie środki możliwe do zastosowania z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia w celu zminimalizowania wycieku fluorowanych gazów cieplarnianych.”
    • pkt.3 „W przypadku stwierdzenia wycieku fluorowanych gazów cieplarnianych operatorzy zapewniają, aby urządzenie zostało naprawione bez zbędnej zwłoki.”

    „W odniesieniu do urządzenia, które objęte jest wymogiem kontroli szczelności na podstawie art. 4 ust. 1, w przypadku gdy naprawiono urządzenie, z którego nastąpił wyciek, operatorzy zapewniają, aby urządzenie zostało skontrolowane przez certyfikowaną osobę fizyczną w ciągu miesiąca od naprawy w celu sprawdzenia, czy naprawa była skuteczna.”

    Mimo braku w katalogu administracyjnych kar pieniężnych i przepisów karnych, określonym w art. 47 ustawy, zapisów dotyczących odpowiedzialności za nieprzestrzeganie art. 3.1 rozporządzenia nr 842/2006, zapisy te oraz zapisy art. 3 rozporządzenia nr 517/2014, jak również art. 23 rozporządzenia nr 1005/2009 powinny stanowić podstawę nadzoru nad urządzeniami zawierającymi F-gazy i substancje kontrolowane.

    Przy określaniu zakresu obowiązków operatora kluczową kwestią jest identyfikacja urządzeń i systemów. Zakresem regulacji prawnych objęte są następujące rodzaje urządzeń:

    • według zapisów rozporządzenia nr 517/2014: stacjonarne urządzenia chłodnicze lub klimatyzacyjne, stacjonarne pompy ciepła, urządzenia ochrony przeciwpożarowej w tym gaśnice, agregaty chłodnicze samochodów ciężarowych chłodni i przyczep chłodni, rozdzielnice elektryczne, organiczne obiegi Rankine’a,
    • według zapisów rozporządzenia nr 1005/2009: wszystkie urządzenia oprócz pojemników stosowanych do transportu lub przechowywania substancji kontrolowanych, w tym urządzenia chłodnicze i klimatyzacyjne lub pompy ciepła lub systemy ochrony przeciwpożarowej,
    • według przepisów ustawy: stacjonarne urządzenia chłodnicze, klimatyzacyjne i pompy ciepła, rozdzielnice wysokiego napięcia lub urządzenia zawierające rozpuszczalniki, z wyłączeniem systemów klimatyzacji w niektórych pojazdach silnikowych (urządzenia), systemy ochrony przeciwpożarowej (systemy).

    W ww. aktach prawa określono fluorowane gazy cieplarniane (f-gazy) i substancje kontrolowane pod względem rodzaju i ilości znajdującej się w urządzeniu, decydujące o zakresie obowiązków operatora. Wobec fluorowanych gazów cieplarnianych funkcjonują dwa odmienne kryteria klasyfikacji urządzeń:

    • zgodnie z rozporządzeniem 517/2014: kryterium ustalenia obowiązków operatora urządzeń, które zawiera f-gazy jest wyrażone w tonach ekwiwalentu CO2, obliczanego na podstawie współczynnika ocieplenia globalnego GWP wskazanego dla poszczególnych substancji w załączniku IV (za wyjątkiem rozdzielnic elektrycznych),
    • zgodnie z ustawą: kryterium ustalenia obowiązków operatora urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych i pomp ciepła oraz systemów ochrony przeciwpożarowej zawierających f-gazy określono w kg substancji zawartej w urządzeniu lub systemie.

    Chcąc określić wymagania wobec urządzeń, operator musi ocenić ilość f-gazów w urządzeniu w odniesieniu do obu ww. kryteriów.

    f-gazy i fluorowane gazy cieplarnianeSpośród różnic pomiędzy regulacjami prawnymi dotyczącymi f-gazów na szczególną uwagę zasługuje sposób określenia i zakres obowiązków kontroli szczelności. Obowiązki te określa zarówno rozporządzenie nr 517/2014, jak i ustawa, przy czym wymogi sprawdzania wycieków z urządzeń zdefiniowano w niej na podstawie rozporządzenia nr 842/2006, uchylonego rozporządzeniem nr 517/2014. Tym samym określenie zakresu kontroli szczelności w obecnym stanie prawnym wymaga sprawdzenia kryteriów ustalonych w obu rozporządzeniach WE.

    Zgodnie z art. 4.3 ustawy „operator może zlecić osobie trzeciej w formie pisemnej sprawowanie kontroli nad technicznym działaniem urządzeń lub systemów ochrony przeciwpożarowej, w których znajdują się fluorowane gazy cieplarniane lub substancje kontrolowane. W takim przypadku odpowiedzialność za sprawowanie takiej kontroli przez osobę trzecią ponosi operator.” Szczególnej uwagi wymaga zatem sposób określenia odpowiedzialności osoby trzeciej „serwisanta” oraz ustalenie zakresu przekazanych obowiązków. Personel wykonujący czynności w zakresie instalacji, kontroli szczelności, konserwacji lub serwisowania urządzeń i systemów zobowiązany jest do posiadania certyfikatów dla personelu. Ustawa wprowadza również wymóg posiadania kwalifikacji wobec osoby dokonującej wpisu do Karty Urządzenia albo Karty Systemu Ochrony Przeciwpożarowej w zakresie danych dotyczących czynności takich jak konserwacja, serwisowanie, kontrola szczelności (art. 15.1 ustawy).

    Karty Urządzeń i Karty Systemów Ochrony Przeciwpożarowej (Karty) są postacią obowiązkowej dokumentacji, wymaganej od operatora na podstawie ustawy i stanowiącej element Centralnego Rejestru Operatorów Urządzeń i Systemów Ochrony Przeciwpożarowej (Rejestr Centralny), którego utworzenie ustawodawca powierzył Instytutowi Chemii Przemysłowej im. prof. Ignacego Mościckiego. Po utworzeniu Rejestru Centralnego Karty sporządzane będą w formie elektronicznej w trybie bezpośredniego połączenia za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Przed sporządzeniem pierwszej karty operator jest zobowiązany do zarejestrowania się w Rejestrze Centralnym. Ustawowy czas na sporządzenie Karty wynosi 10 dni od dnia dostarczenia urządzenia albo systemu na miejsce jego funkcjonowania, a w przypadku gdy urządzenie albo system wymaga zainstalowania – w terminie 10 dni od dnia zakończenia jego instalacji i napełnienia substancją kontrolowaną albo fluorowanym gazem cieplarnianym. Natomiast wpisy danych do utworzonych Kart powinny być dokonywane w terminie 5 dni roboczych od dnia wykonania czynności. Zakres obowiązków prowadzenia dokumentacji został ustalony w ustawie w odniesieniu do rozporządzenia nr 1005/2009 oraz 842/2006. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 517/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych i uchylenia rozporządzenia (WE) nr 842/2006 określa obowiązki prowadzenia dokumentacji w zakresie zgodnym z art. 6. ust. 1 rozporządzenia. Według art. 6.2 jeżeli dokumentacja, o której mowa w ust. 1, nie jest przechowywana w bazie danych utworzonej przez właściwe organy państw członkowskich, zastosowanie mają następujące zasady:

    a) operatorzy, o których mowa w ust. 1, przechowują dokumentację, o której mowa w tym ustępie, przez co najmniej pięć lat;
    b) podmioty wykonujące dla operatorów czynności, o których mowa w ust. 1 lit. e), przechowują kopię dokumentacji, o której mowa w ust. 1, przez co najmniej pięć lat.

    Poniżej prezentujemy listę aktów wykonawczych do ustawy z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych oraz ustawy z dnia 12 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych oraz niektórych innych ustaw.

    Tytuł aktu
    Dziennik Ustaw
    Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 19 lutego 2018 r. w sprawie wykazu operatorów produktów i urządzeń zawierających substancje kontrolowane lub fluorowane gazy cieplarniane, będących we władaniu jednostek organizacyjnych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej Dz.U. 2018 poz. 493
    Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie wzoru wniosku o wydanie certyfikatu dla przedsiębiorców, wzoru tego certyfikatu i jego opisu oraz wysokości jednostkowych stawek opłat pobieranych przez jednostkę certyfikującą przedsiębiorców Dz.U. 2017 poz. 2421
    Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 grudnia 2017 r. w sprawie Centralnego Rejestru Operatorów Dz.U. 2017 poz. 2419
    Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie minimalnego wyposażenia technicznego, procedur oraz systemu dokumentowania czynności przy prowadzeniu działalności, polegającej na instalowaniu, konserwacji lub serwisowaniu, naprawie lub likwidacji urządzeń, zawierających fluorowane gazy cieplarniane Dz.U. 2017 poz. 2417
    Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie minimalnego wyposażenia technicznego odpowiedniego dla wykonywania czynności objętych certyfikatem dla personelu w zakresie fluorowanych gazów cieplarnianych i substancji kontrolowanych Dz.U. 2017 poz. 2410
    Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie egzaminowania i certyfikowania personelu w zakresie fluorowanych gazów cieplarnianych i substancji kontrolowanych Dz.U. 2017 poz. 2402
    Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie sposobu przeprowadzania kontroli spełniania warunków uzyskania certyfikatu dla przedsiębiorców Dz.U. 2017 poz. 2376
    Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 7 listopada 2017 r. w sprawie wskazania podmiotu pełniącego funkcję jednostki certyfikującej przedsiębiorców oraz jednostki certyfikującej personel Dz.U. 2017 poz. 2123
    Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 11 października 2017 r. w sprawie dodatkowego egzaminu wymaganego w odniesieniu do agregatów chłodniczych samochodów ciężarowych i przyczep chłodni Dz. U. 2017 poz. 1924
    Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 24 sierpnia 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu operatorów urządzeń i systemów ochrony przeciwpożarowej, będących na wyposażeniu jednostek organizacyjnych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
    Dz. U. 2016 poz. 1405
    Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 11 stycznia 2016 r. w sprawie sprawdzania pod względem wycieków urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych i pomp ciepła oraz systemów ochrony przeciwpożarowej zawierających substancje kontrolowane
    Dz. U. 2016 poz. 89
    Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 19 stycznia 2016 r. w sprawie sprawozdań dotyczących substancji zubożających warstwę ozonową lub fluorowanych gazów cieplarnianych
    Dz. U. 2016 poz. 88
    Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 stycznia 2016 r. w sprawie wzoru Karty Urządzenia i wzoru Karty Systemu Ochrony Przeciwpożarowej oraz sposobu ich sporządzania i prowadzenia
    Dz. U. 2016 poz. 73
    Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2015 r. w sprawie wzoru sprawozdania dla podmiotów użytkujących systemy ochrony przeciwpożarowej i gaśnice zawierające halony i przeznaczone do zastosowań krytycznych
    Dz. U. 2016 poz. 67
    Rozporządzenie Ministra środowiska z dnia 8 stycznia 2016 r.
    w sprawie Centralnego Rejestru Operatorów Urządzeń i Systemów Ochrony Przeciwpożarowej
    Dz. U. 2016 poz. 56
    Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących wyposażenia technicznego do prowadzenia szkoleń i przeprowadzania egzaminów, wiedzy teoretycznej i doświadczenia praktycznego osób przeprowadzających egzaminy oraz prowadzących szkolenia, wymagań dotyczących przeprowadzania egzaminów, a także wzorów dokumentu potwierdzającego złożenie egzaminu z wynikiem pozytywnym, wniosku o wydanie certyfikatu i certyfikatów dla personelu
    Dz. U. 2015 poz. 2317
    Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących wyposażenia technicznego odpowiedniego dla wykonywania czynności objętych certyfikatem dla personelu
    Dz. U. 2015 poz. 2251
    Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 grudnia 2015 r. w sprawie wzoru sprawozdania dotyczącego nielegalnego przywozu i wywozu substancji kontrolowanych
    Dz. U. 2015 poz. 2155
    Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 16 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu przeprowadzania kontroli spełniania warunków uzyskania certyfikatu dla przedsiębiorców
    Dz. U. 2015 poz. 2149
    Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 14 grudnia 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia podmiotu zamierzającego pełnić funkcję jednostki oceniającej personel oraz wzoru zgłoszenia podmiotu zamierzającego pełnić funkcję jednostki prowadzącej szkolenia
    Dz. U. 2015 poz. 2148
    Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie wykazu operatorów urządzeń i systemów ochrony przeciwpożarowej, będących na wyposażeniu jednostek organizacyjnych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
    Dz. U. 2015 poz. 2141
    Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 11 grudnia 2015 r. w sprawie wymagań dotyczących wyposażenia technicznego jednostek prowadzących szkolenia w zakresie odzysku substancji kontrolowanych oraz fluorowanych gazów cieplarnianych z systemów klimatyzacji w niektórych pojazdach silnikowych, minimalnych wymagań dotyczących wiedzy teoretycznej i doświadczenia praktycznego osób prowadzących szkolenia, wzoru zaświadczenia o odbytym szkoleniu i wysokości jednostkowych stawek opłat
    Dz. U. 2015poz. 2137
    Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 10 grudnia 2015 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących wyposażenia technicznego przedsiębiorcy prowadzącego działalność polegającą na instalacji, konserwacji lub serwisowaniu urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych lub pomp ciepła i systemów ochrony przeciwpożarowej, zawierających fluorowane gazy cieplarniane
    Dz. U. 2015 poz. 2125
    Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 10 grudnia 2015 r. w sprawie wzoru wniosku o wydanie certyfikatu dla przedsiębiorców, wzoru tego certyfikatu i jego opisu oraz wysokości jednostkowych stawek opłat pobieranych przez jednostkę certyfikującą przedsiębiorców
    Dz. U. 2015 poz. 2119
    Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 3 grudnia 2015 r. w sprawie jednostkowych stawek opłat za czynności realizowane przez jednostkę certyfikującą personel
    Dz. U. 2015 poz. 2074
    Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 3 grudnia 2015 r. w sprawie wskazania podmiotu pełniącego funkcję jednostki certyfikującej przedsiębiorców oraz jednostki certyfikującej personel
    Dz. U. 2015 poz. 2072
    Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 listopada 2015 r. w sprawie wzoru wniosku o udzielenie autoryzacji oraz wzorów wniosków o wpis do rejestru
    Dz. U. 2015 poz. 2055
    Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie wzoru sprawozdania dotyczącego urządzeń lub systemów ochrony przeciwpożarowej będących na wyposażeniu jednostek organizacyjnych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
    Dz. U. 2015 poz. 2054
                    Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 listopada 2015 r. w sprawie wzorów wniosków o odstępstwa od zakazów dotyczących niektórych substancji kontrolowanych
    Dz. U. 2015 poz. 2052

     

    Stronę zaktualizowano 13 stycznia 2016 r.; 15 stycznia 2016 r.; 18 stycznia 2016 r.; 19 stycznia 2016 r.; 20 stycznia 2016 r.; 9 kwietnia 2016 r.; 6 września 2016 r.; 26 stycznia 2017 r.; 20 lutego 2017 r.; 23 sierpnia 2017 r.; 30 października 2017 r.; 29.01.2022 r.; 21.01.2023 r.; 26.02.2024 r.; 08.03.2024 r.

    Aktualności
    • 27
      marzec
      2 kwietnia br. wchodzi z życie rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 8 marca 2024 r. w sprawie weryfikacji dotrzymywania wielkości dopuszczalnej emisji z uwzględnieniem niepewności pomiarowej (Dz.U. poz. 400). Rozporządzenie uzupełnia i rozbudowuje dotychczasowy system oceny wyników pomiarów poprzez odejmowanie niepewności pomiarowych, oparty na zapisach art. 204a ustawy Prawo ochrony środowiska oraz rozporządzenia w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji (t.j. Dz.U. 2023 poz. 1706). Zmiany obejmują, m.in. określenie maksymalnej wartości niepewności pomiarowej dla pojedynczego wyniku pomiaru dla amoniaku i rtęci, oraz wprowadzenie dla substancji niewymienionych w załączniku do rozp. ogólnej zasady ustalania wartości niepewności pomiarowej dla pojedynczego wyniku pomiaru w uzgodnieniu z organem właściwym do wydania pozwolenia zintegrowanego, na poziomie nie wyższym niż 40 % wielkości dopuszczalnej emisji. Część zapisów nowego rozporządzenia jest tożsama z wymaganiami rozporządzenia w sprawie standardów emisyjnych dla niektórych rodzajów instalacji, źródeł spalania paliw oraz urządzeń spalania lub współspalania odpadów (Dz.U. 2020 poz. 1860), np. w zakresie czasu trwania zakłóceń, w trakcie których nie uwzględnia się w ocenie odnotowywanych wyników pomiarów.
    • 25
      marzec
      Na stronie Biura IPPC zapowiedziano inaugurację INCITE – Europejskiego Centrum Innowacji ds. Transformacji Przemysłowej i Emisji, do którego utworzenia zobowiązuje zmiana Dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych, tak zwana dyrektywa IED 2.0, która niebawem zostanie przyjęta. Zadaniem Centrum będzie zbieranie i ocena informacji o pojawiających się na świecie innowacyjnych technikach minimalizacji zanieczyszczeń, dekarbonizacji, efektywnego gospodarowania zasobami i gospodarki o obiegu zamkniętym – istotnych dla działań, które będą podejmowane w wyniku zmiany dyrektywy 2010/75/UE ws. emisji przemysłowych. Według Biura IPPC Centrum INCITE ma się stać centralnym punktem odniesienia Unii w zakresie identyfikacji i oceny efektywności środowiskowej najnowocześniejszych technologii przemysłowych oraz platformą współpracy przemysłu, dostawców technologii, państw członkowskich, instytucji finansowych, inwestorów, społeczeństwa i środowisk akademickich, wespół z Komisją Europejską. Inauguracja tego kluczowego elementu nowej dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych odbędzie się 21 czerwca 2024 r. Więcej informacji o wydarzeniu na stronie Biura IPPC: https://eippcb.jrc.ec.europa.eu/innovation-centre-for-industrial-transformation
    • 25
      marzec
      Zapraszamy na pierwszy w Polsce KONGRES CARBON CAPTURE, który w formule Conference&Expo będzie poświęcony zagadnieniu wychwytywania, składowania i ponownego wykorzystania CO2 – tak zwanym technologiom CCS (Carbon Capture and Storage) oraz CCU (Carbon Capture and Utilization). Wydarzenie odbędzie się 23 kwietnia 2024 r. na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich. Szczegółowe informacje na stronie Organizatora – Magazynu Biomasa
    NEWSLETTER:
    Jeśli chcesz otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach zapisz się
     
    Zmiana zasad pozwoleń zintegrowanych / zmiana dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych IED
    Katalizatory do redukcji LZO - Katalizator Grupa PONER
    Operat FB

    Zmiana zasad Pozwoleń Zintegrowanych - Dyrektywa IED 2.0 - szkolenie 4 czerwca 2024

    Zobacz komunikaty JRC/ IPPC Bureau / US EPA / EEA / NIK / ETO / GDOŚ / GIOŚ / WIOŚ / IOŚ / MKiŚ:

    MKiŚ: Informacje o zmianach w Centralnym Rejestrze Operatorów – CRO (22.03.2024)

    EPA [HFC] reaches settlement with Resonac America for illegal import of super climate pollutant at Port of Los Angeles (21.03.2024)

    U.S. EPA: New Toxics Release Inventory Data Reported (21.03.2024)

    U.S. EPA: Toxic chemical releases have declined 21% in 10 years according to new Toxics Release Inventory data (21.03.2024)

    IPPC Bureau: Europejskie Centrum Innowacji ds. Transformacji Przemysłowej i Emisji INCITE – kluczowy element nowej dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych IED 2.0 (20.03.2024)

    KOBiZE: Konsultacje społeczne projektu rozporządzenia UE dotyczącego weryfikacji danych i akredytacji weryfikatorów w ramach EU ETS (20.03.2024)

    U.S. EPA [transport] Biden-Harris Administration finalizes strongest-ever pollution standards for cars that position U.S. companies and workers to lead the clean vehicle future, protect public health, address the climate crisis, save drivers money (20.03.2024)

    EPA [metan] celebrates 20 years of methane reduction accomplishments at the Global Methane Forum (19.03.2024)

    EEA: Average CO₂ emissions of pools of car manufacturers (18.03.2024)

    EEA: Average CO₂ emissions from new passenger cars and future targets (18.03.2024)

    EEA: Average CO₂ emissions from new vans and future targets (18.03.2024)

    EEA: Average CO₂ emissions and targets of pools of van manufacturers (18.03.2024)

    EEA: Assessing and addressing Europe’s climate risks (15.03.2024)

    EPA [bezwodny amoniak] Settles Chemical Accident Prevention Case in New Bedford (15.03.2024)

    EPA [tlenek etylenu] announces final rule to slash toxic emissions of ethylene oxide and reduce cancer risk (14.03.2024)

    EPA [program rozwoju czujników na bazie dwusiarczku molibdenu MoS2 do wykrywania PFAS w powietrzu] awards nearly $1.2M to student teams for innovative solutions to environmental and public health challenges (14.03.2024)

    EPA [przeładunek benzyn] finalizes commonsense standards to limit air toxic pollution at gasoline distribution facilities (14.03.2024)

    IOŚ-PIB: Zielona transformacja w praktyce –  demonstracja i upowszechnianie korzyści płynących z produkcji biogazu…” (13.03.2024)

    EPA [azbest] takes action against two Rhode Island companies for Clean Air Act Asbestos violations (13.03.2024)

    JRC: Climate-related financial risks are a major challenge (12.03.2024)

    IOŚ-PIB zrealizuje pierwszy w kraju regionalny plan adaptacji do zmian klimatu (11.03.2024)

    EEA: European Climate Risk Assessment (11.03.2024)

    WIOŚ w Krakowie: Pożar kontenera z piecem do wypalania baterii do samochodów elektrycznych (08.03.2024)

    IOŚ-PIB: Wizyta studyjna w Oslo w ramach projektu „Zielona transformacja w praktyce: demonstracja i upowszechnianie korzyści płynących z produkcji biogazu z bioodpadów” (08.03.2024)

    GIOS: Nowy moduł portalu Jakość Powietrza GIOŚ dedykowany tematyce chemizmu opadów atmosferycznych (06.03.2024)

    IPPC Bureau: The final draft of the revised BREF on Smitheries and Foundries (SF BREF) has been issued. The deadline to receive the IED Article 13 Forum comments is the 12 April 2024 (06.03.2024)

    GIOŚ zaprezentował stanowiska pomiarowe włączone do nowego systemu pomiarów i ocen depozycji atmosferycznej (06.03.2024)

    GIOŚ: Międzynarodowa współpraca dla środowiska. GIOŚ wzmacnia monitoring składu opadów atmosferycznych (05.03.2024)

    U.S. EPA [przemyt HFC] California man arrested for smuggling potent greenhouse gases into the United States (04.03.2024)

    EPA [ochrona przed skutkami awarii chemicznych] finalizes stronger safety standards to protect at-risk communities from chemical accidents (01.03.2024)

    Zobacz bieżące artykuły w Atmospheric Environment:

    Calibration method of particulate matter sensor based on density peaks clustering combined with stacking algorithm

    Modelling the effect of shape on atmospheric microplastic transport

    Designing additional CO2 in-situ surface observation networks over South Korea using bayesian inversion coupled with Lagrangian modelling

    Optical and physical characteristics of aerosols over Asia: AERONET, MERRA-2 and CAMS

    CO2 synergistic emission reduction and health benefits of PM2.5 reaching WHO-III level in Pearl River Delta

    Zobacz EUR-Lex:

    Poprawki przyjęte przez Parlament Europejski w dniu 13 września 2023 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (22.03.2024)

    Sprostowanie do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/959 z dnia 10 maja 2023 r. zmieniającej dyrektywę 2003/87/WE ustanawiającą system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych w Unii oraz decyzję (UE) 2015/1814 w sprawie ustanowienia i funkcjonowania rezerwy stabilności rynkowej dla unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (22.03.3034)

    Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2024/861 z dnia 15 marca 2024 r. w sprawie uznania sprawozdania zawierającego informacje o typowym poziomie emisji gazów cieplarnianych pochodzących z uprawy rzepaku w Kanadzie na podstawie art. 31 ust. 3 i 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 (19.03.2024)

    Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Europejski Zielony Ład a zdrowie (18.03.2024)

    Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – W kierunku zintegrowanego podejścia politycznego UE wspierającego innowacje ukierunkowane na konkretny obszar z myślą o transformacji ekologicznej i cyfrowej (18.03.2024)

    Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Ekologizacja transportu towarowego (18.03.2024)

    Zalecenie Komisji (UE) 2024/608 z dnia 18 grudnia 2023 r. w sprawie spójności środków przyjętych przez Polskę z unijnym celem neutralności klimatycznej i z zapewnianiem postępów w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu (07.03.2024)

    Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego „Kryzys klimatyczny i jego wpływ na słabsze grupy społeczne” (05.03.2024)

    Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego „Dyplomacja klimatyczna UE” (05.03.2024)

    Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego „Tworzenie unijnych ram polityki na rzecz sprawiedliwej transformacji – niezbędne środki” (05.03.2024)

    Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2024/766 z dnia 1 marca 2024 r. zmieniająca decyzję wykonawczą (UE) 2019/1119 w odniesieniu do obliczania ograniczenia emisji CO2 oraz błędu statystycznego w przypadku niektórych hybrydowych elektrycznych samochodów osobowych niedoładowywanych zewnętrznie (05.03.2024)

    Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego „Wniosek dotyczący decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do terminów przyjęcia standardów sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju dla określonych branż i przedsiębiorstw z państw trzecich” (05.03.2024)

    Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego „Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych, mutagenów lub substancji reprotoksycznych podczas pracy (szósta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy Rady 89/391/EWG)” (05.03.2024)

    Pomoc państwa – Szwecja – Pomoc państwa SA.56908 (2023/C) (ex 2020/N) – Przedłużenie i zmiana programu pomocy na rzecz biogazu przeznaczonego do wykorzystania jako paliwo silnikowe w Szwecji – Pomoc państwa SA.56125 (2023/C) (ex 2020/N) – Przedłużenie i zmiana programu pomocy SA.49893 (2018/N) – Zwolnienie podatkowe dla biogazu i biopropanu, których źródłem nie jest żywność i które wykorzystuje się do produkcji ciepła – Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii EuropejskiejTekst mający znaczenie dla EOG (05.03.2024)