Paliwa stałe w programach PONE w świetle tzw. Ustawy antysmogowej

    28 stycznia 2016 r. Polska Izba Ekologii zorganizowała konferencję „Paliwa stałe w programach PONE w świetle tzw. Ustawy antysmogowej”. Celem Konferencji było dostarczenie wiedzy niezbędnej dla jednostek samorządowych i zarządców budynków mieszkalnych wielorodzinnych w zakresie eliminowania niskiej emisji z sektora komunalno-bytowego, z wykorzystaniem nowoczesnych instalacji spalania paliw stałych małej mocy poprzez realizację Programów Ograniczania Niskiej Emisji. 

    Propozycje rozwiązań umożliwiających znaczne ograniczenie niskiej emisji, które jednocześnie byłby dostępne pod względem finansowym dla społeczeństwa, a więc opartych na węglu kamiennym, nabiera szczególnego znaczenia w kontekście tzw. Ustawy antysmogowej, czyli znowelizowanej Ustawy Prawo Ochrony Środowiska, w odniesieniu do art. 96. Daje ona możliwość podejmowania decyzji, przez jednostkę samorządu terytorialnego - sejmik województwa, ograniczających lub wręcz zakazujących eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw, http://dokumenty.rcl.gov.pl/D2015000159301.pdf. Dotychczasowa praktyka (uchwała Sejmiku Województwa Małopolskiego Nr XVIII/243/16) wskazuje na wykorzystanie ww. ustawy do wprowadzenia całkowitego zakazu spalania paliw stałych - węgla oraz drewna, zamiast określenia „parametrów emisji instalacji, w których następuje spalanie paliw”, a taką możliwość daje tzw. Ustawa antysmogowa.

    W raporcie NIK o wynikach kontroli ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami (12.2014) jako przykład obniżenia emisji umożliwiającego osiągnięcie odpowiedniej jakości powietrza podano aktualizację Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego, która wskazuje wymagany do osiągnięcia poziom redukcji emisji przekraczający 500% dla pyłu PM10 i benzo(a)pirenu. Zmniejszenie niskiej emisji na poziomie ułamka procenta lub nawet kilku procent, jaką można uzyskać bez rozwiązania problemu ogrzewania paliwami stałymi pozostaje bez istotnego znaczenia dla jakości powietrza atmosferycznego.

    W wykładzie otwierającym konferencję i zarazem wprowadzającym do zagadnienia ograniczania niskiej emisji z sektora komunalno-bytowego dr inż. Krystyna Kubica zwróciła uwagę na konieczność uwzględnienia wszystkich aspektów, tj. prawnych, technicznych, ekonomicznych i społecznych,
    http://www.pie.pl/materialy/_upload/Konf_PONE/prez/1_1_KKubica_akt.pdf. Zwróciła uwagę, że jednym z głównych barier skutecznego eliminowania niskiej emisji  jest brak krajowych uregulowań prawnych w zakresie standardów emisji z instalacji spalania o mocy do 1MW, standardów jakości paliw stałych, zwłaszcza wegla dla tych instalacji oraz systemowego nadzoru nad stanem instalacji spalania w indywidualnych gospodarstwach domowych. Podkreśliła, że to nie paliwa są odpowiedzialne za wysokie emisje zanieczyszczeń, zwłaszcza toksycznych substancji, ale technologie ich spalania, a dla skutecznego ograniczenia emisji źródła spalania w gospodarstwach domowych należy traktować jak instalacje spalania, w których kocioł, komin i paliwo muszą integralnie traktowane. Względy ekonomiczne wymagają wsparcia finansowego wymiany starych, nieefektywnych kotłów  na nowoczesne instalacje w indywidulanych gospodarstwach domowych ze strony samorządów gminnych. Przykładem tego jest program PONE, realizowany w Tychach, dofinansowany ze środków WFOŚiGW w Katowicach. W wyniku realizacji tego projektu sumaryczna roczna emisja zanieczyszczeń z jednego kotła o mocy 25kW zmniejszyła się o około 90% (z 1350 kg do 150 kg): 

    paliwa stałe ogolny
    Źródło: materiały konferencyjne - dr inż. Krystyna Kubica – Czyste ciepło z paliw stałych dla sektora komunalno-bytowego - techniczne i pozatechniczne działania w aspekcie tzw. ustawy antysmogowej oraz KPOP http://www.pie.pl/materialy/_upload/Konf_PONE/prez/1_1_KKubica_akt.pdf 

    spalanie paliw techniki
    Źródło: materiały konferencyjne - dr inż. Krystyna Kubica – Czyste ciepło z paliw stałych dla sektora komunalno-bytowego - techniczne i pozatechniczne działania w aspekcie tzw. ustawy antysmogowej oraz KPOP http://www.pie.pl/materialy/_upload/Konf_PONE/prez/1_1_KKubica_akt.pdf 

    paliwa stałe środki pozatechniczne
    Źródło: materiały konferencyjne - dr inż. Krystyna Kubica – Czyste ciepło z paliw stałych dla sektora komunalno-bytowego - techniczne i pozatechniczne działania w aspekcie tzw. ustawy antysmogowej oraz KPOP http://www.pie.pl/materialy/_upload/Konf_PONE/prez/1_1_KKubica_akt.pdf

    Ww. zagadnienia techniczne, społeczne i prawne określają istotę problemu emisji z ogrzewania indywidualnego. Uwzględniają również ekonomiczne aspekty powszechnego wykorzystania paliw stałych, które wskazują, że niezamożność społeczeństwa w długiej perspektywie będzie czynnikiem decydującym o dominującym udziale węgla w sektorze komunalnym. Bez wypracowania rozwiązań możliwych do wprowadzenia na szeroką skale i akceptowalnych społecznie nie ma możliwości osiągnięcia redukcji niskiej emisji w stopniu, który znajdzie przełożenie na poprawę jakości powietrza.

    Różnice w emisji z tradycyjnego kotła węglowego i nowoczesnego kotła retortowego opalanego węglem EKORET lub EKO-FINS przedstawił na Konferencji Dr inż. Leon Kurczabiński, ekspert PIE, ekspert UNECE omówił wagę jakości paliw stałych, zwłaszcza role tzw. kwalifikowanych paliw węglowych w ograniczaniu niskiej emisji, których stosowanie w automatycznych kotłach jest podstawowym warunkiem redukcji emisji. Podkreślił, że w dalszym ciągu koszt jednostki ciepła użytkowego otrzymywanego z węgla jest najniższy, w porównaniu do gazu, oleju, energii elektrycznej:

    paliwa stałe koszty
    Źródło: materiały konferencyjne - dr inż. Leon Kurczabiński, Paliwa węglowe dla wysokosprawnych urządzeń grzewczych małej mocy – zalecenia jakościowe, prognoza podaży i popytu http://www.pie.pl/materialy/_upload/Konf_PONE/prez/2_2_L_Kurczabinski.pdf 

    paliwa stałe kwalifikowane
    Źródło: materiały konferencyjne - dr inż. Leon Kurczabiński, Paliwa węglowe dla wysokosprawnych urządzeń grzewczych małej mocy – zalecenia jakościowe, prognoza podaży i popytu
    http://www.pie.pl/materialy/_upload/Konf_PONE/prez/2_2_L_Kurczabinski.pdf

    Aktualny stan polskiego rynku kotłów grzewczych małych mocy ( < 0,5 MW) opalanych paliwami stałymi, z uwzględnieniem wymagań dopuszczalnych emisji określonych w normie produktowej PN EN303-5:2012 został omówiony przez Pawła Arczyńskiego, konsultanta ds. ekologicznego ogrzewania paliwami stałymi Platformy Producentów Urządzeń Grzewczych na Paliwa Stałe (PPUGPS). Podkreślił on, że są dostępne polskie kotły spełniające wymagania najwyższej klasy 5:

    normy spalin
    Źródło: materiały konferencyjne - Paweł Arczyński – Parametry jakościowe kotłów na paliwa stałe – węgiel i biomasę; stan aktualny i przyszłość w aspekcie spełnienia wymagań programów PONE
    http://www.pie.pl/materialy/_upload/Konf_PONE/prez/2_1_P_Arczynski.pdf

    Zawarte w normie PN-EN 303-5:2012 graniczne wartości emisji pyłu dla klasy 4 i 5 są rzędu wielkości emisji dopuszczalnych określonych dla średnich obiektów energetycznego spalania w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2015/2193 z dnia 25 listopada 2015 r. Przyjęte w niej poziomy stężeń pyłu w spalinach wynoszą odpowiednio:

    - 50 mg/m3u 6% O2 dla obiektów istniejących, o nominalnej mocy cieplnej nie większej niż 5 MW,

    - 30 mg/m3u 6% O2 dla obiektów istniejących, o nominalnej mocy cieplnej większej niż 5 MW,

    - 20 mg/m3u 6% O2 dla obiektów nowych, innych niż silniki i turbiny gazowe.

    Wymagania prawne wobec źródeł o mocy poniżej 1 MW zostały szczegółowo omówione przez dr inż. Krystynę Kubicę., eksperta PIE w referacie pt. Czyste ciepło z paliw stałych dla sektora komunalno-bytowego - techniczne i pozatechniczne działania w aspekcie tzw. ustawy antysmogowej oraz KPOP. Przedstawiła ona przykłady uregulowań w tym zakresie w innych krajach UE, w tym tzw. ekoznakowanie, a także omówiła szczegółowo rozporządzenia KE w/s wymagań dyrektywy ekoprojekt w odniesieniu do ogrzewaczy pomieszczeń i kotłów na paliwa stałe o mocy do 0,5MW, które będą obowiązywać od roku 2022 i 2020:

    paliwa stałe prawo EU

    paliwa stałe prawo EU2

    paliwa stałe prawo UE3
    Źródło: materiały konferencyjne - dr inż. Krystyna Kubica – Czyste ciepło z paliw stałych dla sektora komunalno-bytowego - techniczne i pozatechniczne działania w aspekcie tzw. ustawy antysmogowej oraz KPOP http://www.pie.pl/materialy/_upload/Konf_PONE/prez/1_1_KKubica_akt.pdf

    O wielkości emisji z procesu spalania oprócz poziomu technicznego kotła i jakości paliwa decyduje również układ odprowadzenia spalin. Znaczenie komina  i jego współpracę z kotłem/piecem  omówili w ramach referatu Nowoczesne systemy odprowadzania spalin z instalacji spalania paliw stałych małej mocy Piotr Cembala i Zbigniew Tałach, przedstawiciele Stowarzyszenia Kominy Polskie. Dobór komina ma bardzo istotny wpływ na emisję pyłów do atmosfery, co zresztą widać na poniższym wykresie. Kominy przewymiarowane (o za dużej średnicy) powodują wyższą wartość ciągu kominowego, przekraczającą 15 Pa, a czasami nawet  30 Pa, co powoduje intensywne porywanie cząstek stałych i popiołów (PM10, PM 2.5). Prawidłowy dobór konstrukcji komina przeciwdziała zanieczyszczeniu powietrza i powstawaniu smogu:

    kominy
    Źródło: materiały konferencyjne - Piotr Cembala i Zbigniew Tałach – Nowoczesne systemy odprowadzania spalin z instalacji spalania paliw stałych małej mocy
    http://www.pie.pl/materialy/_upload/Konf_PONE/prez/2_4_PCembala_ZTalach.pdf

    Aspekty spalania paliw stałych w warunkach złego funkcjonowania układu spalinowego dyskutowano na Konferencji również w odniesieniu do eksploatacji układów grzewczych. Prezes Korporacji Kominiarzy Polskich, Waldemar Drożdżol oraz Krzysztof Drożdżol mistrz kominiarski omówili rolę służb kominiarskich w kontroli stanu instalacji spalania w gospodarstwach domowych w świetle prawa krajowego i uregulowań UE. Przedstawili przykłady zanieczyszczonych kominów

    kominy brudne
    Źródło: materiały konferencyjne - Waldemar Drożdżol – Rola służb kominiarskich w kontroli stanu instalacji spalania w gospodarstwach domowych w świetle prawa krajowego i uregulowań UE
    http://www.pie.pl/materialy/_upload/Konf_PONE/prez/1_3_K_Drozdzol.pdf

    Materiały z konferencji „Paliwa stałe w programach PONE w świetle tzw. Ustawy antysmogowej” dostępne są na stronie Polskiej Izby Ekologii:
    http://www.pie.pl/konferencje/paliwa-stale-w-programach-pone-w-swietle-tzw-ustawy-antysmogowej.html

    Podstawowe zagadnienia Konferencji - brak standardów emisyjnych dla nowych kotłów węglowych małej mocy, wykorzystywanych w gospodarstwach domowych oraz brak minimalnych wymagań jakościowych dla paliw stałych zostały również wskazane w raporcie NIK o wynikach kontroli ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami (12.2014) jako jedne z przyczyn niskiej skuteczności działań naprawczych w zakresie ochrony powietrza podejmowanych przez jednostki samorządu terytorialnego. Ponadto Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła między innymi, że „w  latach 2008–2013 jakość powietrza na terenie województw objętych kontrolą nie uległa zdecydowanej poprawie. Świadczy to o nieskuteczności działań organów administracji w tym zakresie. W wielu strefach w dalszym ciągu znacznie przekraczane są standardy jakości powietrza, a dotychczasowe tempo i skala działań naprawczych nie dają wystarczających podstaw do prognozowania wyraźnej poprawy sytuacji w najbliższych latach.”

    Aktualności
    • 27
      styczeń
      Na stronie KOBiZE zostały opublikowane dwa ważne komunikaty: 1. Komunikat o próbach wyłudzania danych za pomocą wiadomości e-mail podszywających się pod KOBiZE i kierujących na fałszywy panel logowania Przejdź do strony komunikatu Komunikat jest ważnym sygnałem o zauważeniu przez przestępców potencjału systemów sprawozdawczych. Rekomendujemy zachowanie szczególnej ostrożności wobec wiadomosci dotyczących wszystkich systemów sprawozdawczych, w tym GUS i E-PRTR. W razie utraty danych logowania należy bezzwłocznie skontaktować się z administratorem systemu. 2. Raport o najczęściej występujących błędach przy wprowadzaniu danych do systemu CBAM Przejdź do Raportu Pozostałe dokumenty dotyczace CBAM są dostępne pod adresem ttps://www.kobize.pl/pl/article/cbam/id/2453/materialy-do-pobrania
    • 27
      styczeń
      Jest już dostępna aplikacja Ślad C opracowana przez Ryszarda Samocia – twórcy wiodącego oprogramowania do obliczeń rozprzestrzeniania substancji w powietrzu Operat FB. Aplikacja umożliwia obliczenia śladu węglowego wg protokołu GHG we wszystkich trzech zakresach, w tym upstream i downstream zakresu III, w jakości oprogramowania Proeko RS. Aplikacja jest skierowana do zakładów i podmiotów, a także do firm zajmujących się usługowo wyznaczaniem śladu węglowego, tak by obliczenia były intuicyjne i najprostsze jak to tylko możliwe. Licencja zapewnia dostęp do aktualizowanej na bieżąco bazy wskaźników. Szczegółowy opis aplikacji znajduje się na stronie: https://proekors.pl/slad-c
    • 20
      styczeń
      W minionym tygodniu Komisja Europejska poprzez EU-BRITE opublikowała projekt BREFu dla przemysłu ceramicznego (CER). Dokument jest pierwszym projektem opracowanym według zasad znowelizowanej dyrektywy o emisjach przemysłowych, tak zwanej dyrektywy IED 2.0. BREF obejmuje projekt konkluzji BAT. W zakresie głębokiej transformacji przemysłowej (pkt 5.2) w konkluzjach zaproponowano zastąpienie tradycyjnych paliw energią elektryczną lub wodorem. Przejdź do Projekt dokumentu referencyjnego BREF dla przemysłu ceramicznego
    NEWSLETTER:
    Jeśli chcesz otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach zapisz się
     
    szkolenie Specjalista ds. Emisji 4-5 marca 2025
    Operat FB
    Katalizatory do redukcji LZO - Katalizator Grupa PONER
    Smart City FORUM 11-12 czerwca 2025 w Rzeszowie
    Targi Ekotech 8–10 kwietnia 2025 w Kielcach

    Zobacz komunikaty JRC/ UE-BRITE (IPPC Bureau) / INCITE / Rada Unii Europejskiej / Rada Europejska / US EPA / EEA / NIK / ETO / GDOŚ / GIOŚ / WIOŚ / IOŚ / MKiŚ:

    EPA [postępowanie po pożarach] and LA County Sign Lease for New Staging Area in Altadena (7.2.2025)

    EPA [usuwanie skutków pożarów, w tym spalonych magazynów energii] Administrator Lee Zeldin Travels to Los Angeles, California as EPA Expedites the Largest Wildfire Cleanup Effort in Agency History (6.2.2025)

    EEA: Ozone levels in EU-27 between 2005 and 2021 (6.2.2025)

    EEA: Estimation of exposure to peak ozone in Europe in 2015 and for two scenarios in 2050 (6.2.2025)

    JRC: Environmental and Health Benefits of Reducing Tyre Wear Emissions in Preparation for the New Euro 7 Standard (6.2.2025)

    EPA Administrator Lee Zeldin Announces EPA’s “Powering the Great American Comeback” Initiative (4.2.2025)

    EEA: European Maritime Transport Environmental Report 2025 (4.2.2025)

    EEA: Methane emission trends by sector in EU-27 from 1990 to 2022 (4.2.2025)

    EPA [usuwanie niebezpiecznych materiałów po pożarze] Launches Largest Wildfire Hazardous Material Removal Effort in Agency History (3.2.2025)

    JRC: Research and Innovation on the decarbonisation of the European Waterborne Sector (3.2.2025)

    JRC: How do diet shifts affect the greenhouse gas balance of agricultural soils? Denmark as a case study (3.2.2025)

    JRC: Delivering the EU Green Deal - Progress towards targets (30.1.2025)

    EU-BRITE: The Kick-off Meeting for the drawing up of the Uniform Conditions for Operating Rules for Livestock (pig and poultry) rearing (UCOL) will take place as a hybrid meeting from 25 – 27 February 2025 (29.01.2025)

    KOBiZE: Uwaga na próby wyłudzania danych za pomocą fałszywych wiadomości e-mail (24.01.2025)

    Instrat: Rozporządzenie metanowe – jak wdrażać je w Polsce? (23.01.2025)

    GIOS: Zmiany w sieci monitoringu jakości powietrza (23.01.2025)

    KOBiZE: Najczęstsze błędy przy walidacji sprawozdań CBAM oraz ich możliwe rozwiązania (23.01.2025)

    EEA: Difference in SOx emissions in European shipping areas between 2015 and 2023 (23.01.2025)

    EPA [monitoring fluorowodoru podczas pożaru magazynu akumulatorów litowo-jonowych] Completes Air Monitoring Near Moss Landing Vistra Battery Fire (20.01.2025)

    GIOŚ: Krajowy raport dotyczący implementacji Protokołu w sprawie rejestrów uwalniania i transferu zanieczyszczeń za lata 2021-2024 (20.01.2025)

    EEA: Difference in CO₂ emissions in European shipping areas between 2015 and 2023 (17.01.2025)

    ETO: EU city-dwellers still suffer from air and noise pollution (15.01.2025)

    U.S. EPA [transport] Hino Motors, a Toyota Subsidiary, Agrees to Plead Guilty and Pay Over $1.6B to Resolve Emissions Fraud Scheme (15.01.2025)

    EU-BRITE: The updated first draft of the revised BREF for the Ceramic Manufacturing Industry (CER BREF) is available on the EU-BRITE website. This document contains the first draft BAT conclusions under the IED 2.0 (14.01.2025)

    EPA [tlenek etylenu] Finalizes Protections for Workers and Communities from Cancer-Causing Ethylene Oxide Pollution (14.01.2025)

    Zobacz bieżące artykuły w Atmospheric Environment:

    Evaluation of a gravimetrical method with a cyclonic pre-separator against the reference method for measuring high PM10 mass concentrations in livestock houses

    Satellite-borne identification and quantification of wildfire smoke emissions in North America via a novel UV-based index

    Lifetime exposure to health-related air pollutants in the United Kingdom: A spatiotemporal evaluation (1930–2010) through WRF-CMAQ modeling

    Zobacz EUR-Lex:

    Komunikat Komisji w sprawie zwolnień stosowanych przez Finlandię na podstawie art. 2 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2023/1805 w sprawie stosowania paliw odnawialnych i niskoemisyjnych w transporcie morskim (7.2.2025)

    Sprostowanie do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2024/1735 z dnia 13 czerwca 2024 r. w sprawie ustanowienia ram środków na rzecz wzmocnienia europejskiego ekosystemu produkcji technologii neutralnych emisyjnie i zmieniającego rozporządzenie UE 2018/1724 (5.2.2025)

    Sprostowanie do decyzji Komisji z dnia 25 lipca 2024 r. polecającej centralnemu administratorowi rejestru Unii wprowadzenie w rejestrze Unii korekt w tabelach krajowego rozdziału uprawnień Danii, Niemiec, Francji, Chorwacji, Włoch, Litwy, Austrii i Portugalii (5.2.2025)

    Komunikat Komisji w sprawie zwolnień wykorzystanych przez Chorwację na podstawie art. 2 ust. 3 i 6 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1805 w sprawie stosowania paliw odnawialnych i niskoemisyjnych w transporcie morskim (27.01.2025)

    Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Przyszłość polityki klimatycznej UE – dostosowanie celów w zakresie łagodzenia zmiany klimatu do wyzwań związanych z przystosowaniem się do zmiany klimatu (24.01.2025)

    Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2025/108 z dnia 22 stycznia 2025 r. zmieniająca decyzję wykonawczą (UE) 2024/2666 w odniesieniu do danych uznanych za dokładne do celów pomiaru emisji gazów cieplarnianych związanych z uprawą surowców rolnych w Niemczech na glebach organicznych (23.01.2025)

    Decyzja Komisji (UE) 2025/62 z dnia 23 października 2024 r. w sprawie programów pomocy SA.56908 (2023/C) (ex 2020/N) – Przedłużenie i zmiana programu pomocy na rzecz biogazu przeznaczonego do wykorzystania jako paliwo silnikowe w Szwecji oraz SA.56125 (2023/C) (ex 2020/N) – Przedłużenie i zmiana programu pomocy SA.49893 (2018/N) – Zwolnienie podatkowe dla biogazu i biopropanu, których źródłem nie jest żywność i które wykorzystuje się do produkcji ciepła, wprowadzonych przez Szwecję (17.01.2025)

    Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2025/33 z dnia 13 stycznia 2025 r. zezwalające na zwolnienie na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/573 w odniesieniu do stosowania fluorowanych gazów cieplarnianych o GWP równym 150 lub większym w schładzarkach lub zamrażarkach szokowych, urządzeniach do wyrobu lodów produkowanych metodą tradycyjną, urządzeniach do wyrobu lodów, wózkach do przechowywania i regeneracji żywności, komorach chłodniczo-garowniczych, urządzeniach do napojów lodowych i urządzeniach do kremowych napojów lodowych (14.01.2025)

    Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2025/35 z dnia 13 stycznia 2025 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1242 poprzez określenie procedur weryfikacji emisji CO2 z pojazdów ciężkich w trakcie eksploatacji (14.01.2025)