Zmiana systemu opłat

Zagadnienia opisane w tym dziale omawiamy również na organizowanym cyklicznie szkoleniu Specjalista ds. Emisji. Zakres przedstawiamy na przykładzie szkolenia przeprowadzonego 4-5 marca 2025 r. na stronie https://wszystkooemisjach.pl/585

Poniżej omawiamy dwie kluczowe zmiany w systemie opłat za emisję do powietrza, to jest wprowadzenie jako podstawy opłaty raportu składanego do KOBiZE oraz zmiany w zakresie art. 60a ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji.

Wprowadzenie raportu KOBiZE jako podstawy naliczenia opłaty za emisję substancji do powietrza

Zgodnie z art. 285 ust. 3 ustawy Prawo ochrony środowiska w obecnym brzmieniu (tekst jednolity Dz.U. 2021 poz. 1973 z późniejszymi zmianami) opłatę za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza ustala się na podstawie wielkości rocznej rzeczywistej emisji, określonej w raporcie, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji.

Zgodnie z art. 286 ust. 1 podmiot korzystający ze środowiska w terminie, o którym mowa w art. 285 ust. 2 (do dnia 31 marca następnego roku), przedkłada marszałkowi województwa:

1) wykaz zawierający wykorzystane do ustalenia wysokości opłat informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska, w szczególności o rodzajach substancji wprowadzonych do powietrza i wielkości emisji – w przypadku wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza – oraz o wysokości należnych opłat,

– z zastrzeżeniem art. 289 ust. 1 (zgodnie z którym nie wnosi się opłat z tytułu tych rodzajów korzystania ze środowiska spośród wymienionych w art. 273 ust. 1, których roczna wysokość wnoszona na rachunek urzędu marszałkowskiego nie przekracza 800 zł. W przypadku gdy roczna wysokość opłaty z tytułu każdego z rodzajów korzystania ze środowiska spośród wymienionych w art. 273 ust. 1 nie przekracza 100 zł, nie przedkłada się także wykazów, o których mowa w art. 286 ust. 1)

Zgodnie z art. 286 ust. 3 pkt 1 wykazy, o których mowa w ust. 1, są sporządzane na podstawie  raportu, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji.

Zgodnie z art. 286 ust. 4. Informacje o wysokości należnych opłat zawarte w wykazach, o których mowa w ust. 1, stanowią podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego.

Zgodnie z art. 286 ust. 6. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia:

1) sposób przedkładania wykazów, o których mowa w ust. 1, i wymagania z tym związane,

2) formę i postać wykazów, o których mowa w ust. 1,

3) wzory wykazów, o których mowa w ust. 1

– mając na względzie konieczność ustalenia i weryfikacji zakresu korzystania ze środowiska oraz wysokości należnych opłat, a także jednolitego sposobu ich przedstawiania.

Aktualny wzór wykazu jest określony rozporządzeniem Ministra Klimatu z dnia 11 grudnia 2019 r. w sprawie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat (Dz.U. 2019 poz. 2443).

W zakresie gazów i pyłów wprowadzanych do powietrza aktualnie obowiązujące rozporządzenie nie wnosi istotnych zmian względem poprzedniego rozporządzenia z dnia 13 grudnia 2018 r. (Dz.U. 2018 poz. 2527). W dalszym ciągu dane stanowiące podstawę naliczenia opłaty są przyporządkowane źródłom powstawania substancji wprowadzanych do powietrza, dla których określa się:

- zużycie surowców lub materiałów, albo ilość produktów lub inną wielkość (należy podać wielkość, do której odnosi się wskaźnik emisji, z opisem, czego dotyczy, przykładowo wielkość produkcji lub czas pracy),

- wskaźnik emisji / wynik pomiaru,

- wielkość emisji [kg] (w przypadku wyznaczenia wielkości emisji z zastosowaniem wskaźnika emisji, wielkość emisji oblicza się przez pomnożenie wartości wskaźnika emisji i wartości z kolumny „Zużycie surowców, materiałów, ilość produktów lub inna wielkość”,

- jednostkową stawkę opłaty [zł/kg] i wysokość opłaty [zł].

Ustanowienie jako podstawy naliczenia opłaty raportu składanego do KOBiZE oraz pozostawienie dotychczasowego sposobu wyznaczania opłaty opartego na iloczynie wskaźnika/wyniku pomiarów i parametru odniesienia skutkuje koniecznością zapewnienia spójności prezentowanych danych. W przypadku nieskomplikowanych źródeł emisji, dla których obliczenia prowadzone są metodami uproszczonymi, np. wynik pomiaru w iloczynie z czasem pracy, i dla których nie ma rozbieżności w klasyfikacji emitowanych substancji, zapewnienie spójności nie będzie problematyczne. Dla wszystkich pozostałych przypadków raportowanie KOBiZE za rok 2019 i kolejne wymaga szczególnej ostrożności, w tym:

- wyznaczenia emisji w odniesieniu do substancji, dla których określone są stawki opłat, wraz z umożliwieniem wykazania zgodności sum, np. składników pyłu, LZO. Propozycję sposobu analizowania stawek dla substancji, które są różnie klasyfikowane w KOBiZE i systemie opłatowym przedstawiono w Instrukcji generowania wykazu opłatowego w systemie Krajowej bazy – zakładka „Opłaty”

- podziału emisji raportowanych uprzednio jako wartości wynikowe dla instalacji pomiędzy poszczególne źródła, albo wprowadzenia wskaźników zastępczych umożliwiających z dostateczną zgodnością wyznaczenie emisji jako iloczynu wskaźnika i parametru odniesienia.

Zmiany w podstawie naliczania opłat nie ingerują w kompetencje i obowiązki marszałków w zakresie weryfikacji opłaty. Zgodnie z art. 288 ust. 1 pkt 2 jeżeli podmiot korzystający ze środowiska, będąc do tego obowiązanym przedłożył wykaz zawierający informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat, ale zamieścił w nim informacje lub dane nasuwające zastrzeżenia – marszałek województwa wymierza, w drodze decyzji, na podstawie własnych ustaleń lub wyników kontroli wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, opłatę w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy opłatą należną a wynikającą z wykazu. Brak weryfikacji wielkości emisji, rodzajów substancji, czy parametrów odniesienia przez KOBiZE, czyli akceptacja danych zawartych w raporcie nie jest przeszkodą w naliczeniu opłaty według ustaleń marszałka.

Zmiany ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji w zakresie art. 60a ust. 2

Uchylenie art. 60a ust. 2

Art. 60a ust. 2 został uchylony w ustawie o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji ustawą z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców (Dz.U. 2016 poz. 2255).

Kształt art. 60a przed uchyleniem

Ustawa z dnia 16 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. z 2015 r. poz. 2278) zmieniła brzmienie art. 60a ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. z 2015 r. poz. 2273) na następujące:

„Art. 60a. 1. Do opłaty za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, o której mowa w art. 273 ust. 1 pkt 1 ustawy zmienianej w art. 56, należnej za okres do dnia 31 grudnia 2018 r. stosuje się przepisy art. 285–288 ustawy zmienianej w art. 56, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

2. Opłatę za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza za pierwsze półrocze 2019 r. wnosi się w wysokości 50% opłat za wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza należnych za 2018 r.”.

Wcześniejsze zmiany art. 60a

W okresie od wprowadzenia art. 60a ust. 2 (w roku 2009) do uchylenia (w roku 2016) art. 60a ust. 2 był zmieniany zgodnie z chronologią przedstawioną poniżej:

Data graniczna	Treść art. 60a	Podstawa
– przed wprowadzeniem art. 60a	– przed wprowadzeniem art. 60a	Dz. U. z 2009 r. Nr 130, poz. 1070 Ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji
31 grudnia 2010 r.	Wprowadzenie art. 60a: Art. 15.4. Po art. 60 dodaje się art. 60a w brzmieniu: „Art. 60a. 1. Do opłaty za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, o której mowa w art. 273 ust. 1 pkt 1 ustawy zmienianej w art. 56, należnej za okres do dnia 31 grudnia 2010 r. stosuje się przepisy art. 285—288 ustawy zmienianej w art. 56, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. 2. Opłatę za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza za pierwsze półrocze 2011 r. wnosi się w wysokości 50 % sumy opłat za wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza należnych za pierwsze i drugie półrocze 2010 r.”	Dz. U. z 2009 r. Nr 215, poz. 1664 Ustawa z dnia 20 listopada 2009 r. o zmianie ustawy — Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw
31 grudnia 2012 r.	Zmiana art. 60a: Art. 2. W ustawie z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. Nr 130, poz. 1070 i Nr 215, poz. 1664) art. 60a—62 otrzymują brzmienie: „Art. 60a. 1. Do opłaty za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, o której mowa w art. 273 ust. 1 pkt 1 ustawy zmienianej w art. 56, należnej za okres do dnia 31 grudnia 2012 r. stosuje się przepisy art. 285—288 ustawy zmienianej w art. 56, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. 2. Opłatę za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza za pierwsze półrocze 2013 r. wnosi się w wysokości 50 % sumy opłat za wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza należnych za pierwsze i drugie półrocze 2012 r.	Dz. U. z 2010 r. Nr 249, poz. 1657 Ustawa z dnia 3 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy — Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji
31 grudnia 2016 r.	Zmiana art. 60a: Art. 6.2. art. 60a otrzymuje brzmienie: „Art. 60a. 1. Do opłaty za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, o której mowa w art. 273 ust. 1 pkt 1 ustawy zmienianej w art. 56, należnej za okres do dnia 31 grudnia 2016 r. stosuje się przepisy art. 285–288 ustawy zmienianej w art. 56, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. 2. Opłatę za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza za pierwsze półrocze 2017 r. wnosi się w wysokości 50% sumy opłat za wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza należnych za pierwsze i drugie półrocze 2016 r.”;	Dz. U. z 2012 r. poz. 460 Ustawa z dnia 13 kwietnia 2012 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw
31 grudnia 2018 r.	Zmiana art. 60a: Art. 2.1. art. 60a otrzymuje brzmienie: „Art. 60a. 1. Do opłaty za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, o której mowa w art. 273 ust. 1 pkt 1 ustawy zmienianej w art. 56, należnej za okres do dnia 31 grudnia 2018 r. stosuje się przepisy art. 285–288 ustawy zmienianej w art. 56, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. 2. Opłatę za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza za pierwsze półrocze 2019 r. wnosi się w wysokości 50% opłat za wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza należnych za 2018 r.”	(Dz. U. z 2015 r. poz. 2278) Ustawa z dnia 16 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji
– usunięcie art. 60a ust. 2	Uchylenie art. 60a ust. 2: Art. 17. W ustawie z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. z 2015 r. poz. 2273 i 2278 oraz z 2016 r. poz. 266 i 542) wprowadza się następujące zmiany: 2) w art. 60a uchyla się ust. 2;	(Dz. U. 2016 poz. 2255) Ustawa z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców

 

Aktualne stawki opłat za gazy i pyły wprowadzane do powietrza oraz zakres ich zastosowania przedstawiamy w zakładce Zmiany stawek opłat.

Stronę zaktualizowano 30.01.2022 r.