Mitygacja i ocena oddziaływania na środowisko

    mitygacja ślad węglowyOpracowany przez Ministerstwo Środowiska Poradnik przygotowania inwestycji z uwzględnieniem zmian klimatu, ich łagodzenia i przystosowania do tych zmian oraz odporności na klęski żywiołowe zawiera omówienie głównych aspektów związanych ze zmianami klimatu w kontekście obowiązkowej oceny emisji CO2 i wpływu przedsięwzięć na klimat i metod oceny odporności na potencjalne zmiany klimatu. Opracowanie jest szczególnie przydatne w przygotowaniu aplikacji o fundusze UE dla inwestycji związanych z mitygacją zmian klimatu, adaptacją i wzrostem bezpieczeństwa wobec klęsk żywiołowych. Wykorzystanie zaleceń, w szczególności sposobów prognozowania skutków ekologicznych inwestycji może wobec wielu rodzajów przedsięwzięć ułatwić ich finansowanie w perspektywie finansowej 2014-2020.

    Oprócz inwestorów, w tym beneficjentów wniosków o dofinansowanie z funduszy UE oraz instytucji i podmiotów  uczestniczących w procesie pozyskiwania środków, poradnik ma znaczenie dla organów wydających decyzję środowiskowe i organów opiniujących/uzgadniających – biorących udział w procedurze OOŚ, SOOŚ (ocena oddziaływania na środowisko,  strategiczna ocena oddziaływania na środowisko).

    Opublikowany poradnik nie stanowi źródła prawa i nie ma charakteru dokumentu wiążącego. Może natomiast ułatwić spełnienie obowiązku oceny inwestycji wobec zmian klimatu, określonego w art. 51 ust. 2 pkt 2 lit. e i art. 66 ust. 1 pkt 7 Ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz umożliwi przygotowanie na zmiany wynikające z implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2011/92/UE zmienionej dyrektywą nr 2014/52/UE, które na mocy ustawy z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2017 roku.

    Łagodzenie zmian klimatu (mitygacja)

    Poradnik przygotowania inwestycji z uwzględnieniem zmian klimatu, ich łagodzenia i przystosowania do tych zmian oraz odporności na klęski żywiołowe nie określa klasyfikacji przedsięwzięć pod względem emisji dwutlenku węgla, ani wymagań ograniczenia skali wpływu na klimat. Rekomenduje rozważenie w ramach analizy wariantów opcji minimalizujących emisję gazów cieplarnianych, jednak podkreśla, że nie jest to równoznaczne z wyborem wariantu o najmniejszej emisji gazów cieplarnianych. Zobowiązania podmiotu decydującego się na realizację inwestycji w zakresie emisji dwutlenku węgla reguluje kompleksowo system handlu uprawnieniami do emisji CO2 oraz wobec niektórych instalacji przepisy dotyczące najlepszych dostępnych technik BAT, z uwzględnieniem zagadnień efektywności energetycznej. W naturalny sposób, dzięki nowoczesnym technikom, znaczna część przedsięwzięć polegających na budowie nowych instalacji lub obiektów charakteryzuje wysoki poziom efektywności energetycznej i odpowiadające jej znaczne ograniczenie emisji CO2 i wpływu na klimat (mitygacja wynikająca z wysokiego poziomu techniki). Ocena oddziaływania na środowisko w zakresie rozszerzonym wobec zmian klimatu nie powinna skutkować niewspółmiernym do rodzaju i skali przedsięwzięcia zwiększeniem wymagań formalnych i utrudnieniem procesu inwestycyjnego, w szczególności wobec przedsięwzięć opartych na nowoczesnych technologiach. W poradniku podkreślono jednocześnie, że analiza wpływu przedsięwzięcia na klimat i mitygacja są jednymi z wielu zagadnień podlegających ocenie. Nie powinny tym samym pomniejszać wagi innych aspektów środowiskowych, w szczególności dogłębnej analizy bezpośredniego oddziaływania emisji, np. na stan powietrza atmosferycznego. Zauważyć należy również, że jedynie wąska grupa przedsięwzięć – ocenianych jako pojedyncze inwestycje może mieć wpływ na klimat na poziomie umożliwiającym jego ocenę. Złożony charakter fizyki i chemii atmosfery, mnogość czynników decydujących o zmianach klimatu i niedoskonałości współczesnych modeli matematycznych sprawiają, że uzyskanie wyników prognoz nie budzących wątpliwości jest praktycznie niemożliwe. Można natomiast, licząc się również z niepewnością oceny, oszacować ilość gazów cieplarnianych jaka będzie związana z przedsięwzięciem. W poradniku określono ogólną zasadę oceny emisji na wszystkich etapach „życia” przedsięwzięcia, w tym na etapie realizacji, eksploatacji i po jej zakończeniu, również związanym z rozbiórką. Wobec większości przedsięwzięć polegających na budowie instalacji wytwórczych emisja na etapie realizacji oraz po zakończeniu eksploatacji jest pomijalnie mała w stosunku do emisji towarzyszącej ich eksploatacji. W takich przypadkach pominięcie tych etapów i staranne obliczenia emisji związanej z eksploatacją zapewniają ograniczenie niepewności całkowitej emisji gazów cieplarnianych związanych z przedsięwzięciem (zasada optymalizacji analizy). Dla niektórych rodzajów przedsięwzięć oprócz emisji bezpośredniej, istotna może być również emisja pośrednia, wywołana zapotrzebowaniem na energię elektryczną. Przedsięwzięcia związane ze zmianą sposobu użytkowania gruntu na bardzo dużej powierzchni mogą wymagać również oceny innych aspektów, jak zmiana klimatu w skali mikro (lokalnych warunków klimatycznych) i sekwestracja dwutlenku węgla. W poradniku przewidziano również przypadki przedsięwzięć, które charakteryzuje nieznaczna emisja gazów cieplarnianych. W takich sytuacjach nie ma potrzeby przeprowadzania pełnej analizy śladu węglowego (ilościowej).

    Ślad węglowy

    Poradnik rekomenduje stosowanie podstawowej metody oceny śladu węglowego – EBI (Europejskiego Banku Inwestycyjnego), bazującej na emisji bezwzględnej ekwiwalentu CO2 oraz różnicy emisji prognozowanej i emisji referencyjnej, z zastrzeżeniem:

    • w przypadku przedsięwzięć z dofinansowaniem z funduszy UE: nie stosuje się progów określonych przez EBI dla poszczególnych rodzajów przedsięwzięć,
    • w przypadku OOŚ: zastosowanie adekwatne do rodzaju przedsięwzięcia oraz ryzyka klimatycznego. Gdy przedsięwzięcie powoduje zaniedbywalne, niewielkie emisje gazów cieplarnianych, które trudno wyliczyć, w takim przypadku powinna wystarczyć analiza opisowa oparta na założeniach metody EBI lub innych uznanych metodyk analizy śladu węglowego (punkt 4.23.5 poradnika).

    Ślad węglowy obejmuje dwutlenek węgla, metan, podtlenek azotu, fluorowęglowodory, perfluorowęglowodory, heksafluorek siarki i trifluorek azotu, wyrażone jako ekwiwalent CO2. Ocenie podlegają zarówno emisje bezpośrednie z poszczególnych procesów i instalacji, jak również emisje pośrednie, związane z zapotrzebowaniem energetycznym, logistyką, etc.

    Ślad węglowy wyznaczany metodą EBI uwzględnia wspomnianą wcześniej zasadzę optymalizacji analizy, określając dla poszczególnych rodzajów przedsięwzięć granice obliczeń gazów cieplarnianych i aspekty pomniejsze, które należy pominąć.

    Odporność na klęski żywiołowe

    mitygacja zmiana klimatuPrognozowana zmiana klimatu obejmuje następujące zjawiska:

    • zwiększenie częstotliwości występowania temperatur ekstremalnych,
    • częstsze występowanie powodzi w okresie zimowym,
    • zwiększenie częstości i zakresu występowania innych zdarzeń ekstremalnych, takich jak wiatry huraganowe, opady atmosferyczne oraz fale upałów i chłodu,
    • zmniejszenie opadów w okresie letnim,
    • wzrost temperatury wody,
    • zwiększenie zagrożenia pożaru lasów.

    Podatność przedsięwzięcia na potencjalne skutki zmian klimatu oceniana jest przynajmniej wobec ww. zjawisk. Ocena powinna obejmować:

    • ryzyko zalania w trakcie powodzi wraz z potencjalnymi konsekwencjami,
    • ograniczenie dostępności wody, w tym wody do obiegów chłodniczych, np. wody chłodzącej na potrzeby elektrowni, również wobec zmiany parametrów wody (podwyższenie temperatury lub pogorszenie innych parametrów),
    • odporność na wysokie i niskie temperatury powietrza, utrzymujące się przez długi czas,
    • odporność na wiatry huraganowe (wobec obiektów budowalnych uregulowana wymaganiami prawa budowlanego),
    • narażenie na bezpośrednie i pośrednie skutki pożaru lasów.

    Zakres oceny rekomendowanej w poradniku obejmuje skutki bezpośrednie. Jeśli znaczenie środowiskowe mogą mieć również skutki pośrednie, takie jak ograniczenia w dostawie energii elektrycznej, paliw, surowców, przeanalizowany powinien zostać ich potencjalny wpływ na środowisko, w szczególności procedury awaryjnego zatrzymania instalacji i możliwość wystąpienia emisji wyjątkowych.

    Oficjalnym źródłem informacji o potencjalnych scenariuszach klimatycznych i ich skutkach jest Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030, oceniający wpływ potencjalnych zmian klimatu na poszczególne sektory gospodarki, takie jak:

    • rolnictwo i leśnictwo,
    • energetyka,
    • transport,
    • gospodarka przestrzenna i budownictwo,
    • gospodarka wodna.

    Różnorodność biologiczna – utrata siedlisk

    Znaczący element OOŚ stanowi ocena w jakim stopniu przedsięwzięcie wpłynie na siedliska i korytarze ekologiczne. Poradnik przygotowania inwestycji z uwzględnieniem zmian klimatu, ich łagodzenia i przystosowania do tych zmian oraz odporności na klęski żywiołowe rekomenduje aby przy określaniu oddziaływań wykorzystywać kryteria znaczenia, w szczególności rozpowszechnienie gatunków (rzadkość) i możliwość ich szybkiego powrotu do poprzedniego stanu (wrażliwość). Analiza obejmuje zarówno bezpośrednie oddziaływanie przedsięwzięcia, jak i ocenę skutków jakie może spowodować potencjalna zmiana klimatu.

    Analiza cyklu życia

    Poradnik nie zaleca jednoznacznie konieczności przeprowadzenia analizy cyklu życia produktu lub przedsięwzięcia, wskazując jedynie na możliwość wykonania takiej analizy, zaznaczając jednocześnie, że pełna ocena cyklu życia może być czasochłonna i bardzo kosztowna. Nie zostały określone kryteria oceny wyników analizy, w szczególności negatywna ocena celowego skrócenia czasu życia produktu, stanowiąca jeden z kluczowych elementów współczesnego rynku i przyczyniająca się do zwiększenia emisji gazów cieplarnianych i potencjalnej zmiany klimatu.

    Poradnik dostępny jest na stronie:
    https://klimada.mos.gov.pl/wp-content/uploads/2015/11/
    Poradnik_przygotowania_inwestycji_z_uwzglednieniem_zmian_klimatu_ich_lagodzenia_i_przystosowania
    _sie_do_tych_zmian_oraz_odpornosci_na_kleski_zywiolowe.pdf

    Aktualności
    • 12
      listopad
      W minionym tygodniu został opublikowany raport Fundacji WiseEuropa dotyczący finansowania CCUS (Carbon Capture Utilization and Storage). W raporcie opisano koszty przykładowych projektów CCS dla kluczowych gałęzi przemysłu. Omówiono również możliwości finansowania przy obecnym poziomie cen uprawnień do emisji ETS oraz kilka schematów wsparcia, w tym CCD (Carbon Contract for Difference). Raport jest dostępny na stronie https://ccus.pl/raport-finansowanie-rozwoju-technologii-ccus-w-polsce/
    • 06
      listopad
      Zapraszamy na Smart City Forum, które odbędzie się w dniach 18-19 listopada 2024 roku w The Westin Warsaw Hotel. Bez wątpienia to najważniejsze wydarzenie w Polsce poświęcone inteligentnym miastom. Stanowi platformę, gdzie eksperci, samorządowcy i przedstawiciele biznesu spotykają się, aby dyskutować nad wyzwaniami związanymi ze zrównoważonym rozwojem miast, w szczególności transportem, data science oraz decentralizacją produkcji ciepła. Szczegóły Wydarzenia na stronie https://smartcityforum.pl/
    • 14
      październik
      Przypominamy o ważnych wydarzeniach z zakresu paliw i emisji, które odbywają się w bieżącym tygodniu: - Green Gas Poland 2024: VI Konferencja Biogazu i Biometanu 14-15.10.2024 w Warszawie - Konferencja Biomasa i paliwa alternatywne w ciepłownictwie 17-18.10.2024 w Lublinie W zakresie paliw gazowych omawiane będą, między innymi takie tematy jak rozwój biogazu i biometanu rolniczego, biogazu z oczyszczalni ścieków i składowisk odpadów, natomiast w zakresie paliw alternatywnych szereg zagadnień związanych z modernizacją polskiego ciepłownictwa w kontekście dekarbonizacji. Organizatorzy zaplanowali wydarzenia w formule łączącej wykłady z warsztatami praktycznymi, prowadzonymi na przykładzie konkretnych instalacji i wdrożonych rozwiązań.
    NEWSLETTER:
    Jeśli chcesz otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach zapisz się
     
    Operat FB
    Katalizatory do redukcji LZO - Katalizator Grupa PONER

    Zapraszamy na tegoroczną edycję szkoleń:

    - Specjalista ds. Emisji 24-25.09.2024

    - Obliczenia rozprzestrzeniania zanieczyszczeń w powietrzu 29-30.10.2024

    - Bilans LZO 26-27.11.2024

    Zobacz komunikaty JRC/ UE-BRITE (IPPC Bureau) / INCITE / Rada Unii Europejskiej / Rada Europejska / US EPA / EEA / NIK / ETO / GDOŚ / GIOŚ / WIOŚ / IOŚ / MKiŚ:

    GIOŚ: Ocena zanieczyszczenia powietrza rtęcią na stacjach tła regionalnego w Polsce za 2023 rok (08.11.2024)

    EPA [wsparcie redukcji emisji przemysłowych w ramach Programu Inwestowania w Amerykę] Announces $254,000 in Grants to Help Businesses Prevent Pollution in NY as Part of Investing in America Agenda (07.11.2024)

    EPA [emisje LZO ze strzępiarek złomu] Issues Compliance Order to Baltimore Metal Shredding Operation to Address Air Violations (07.11.2024)

    EEA: Beating chronic respiratory disease: the role of Europe’s environment (07.11.2024)

    EEA: Percentage of preventable chronic respiratory disease deaths attributable to environmental risks in Europe (07.11.2024)

    EEA: Occupational burden of chronic respiratory disease in the EU 27 (07.11.2024)

    EEA: Prevalence of work-related COPD (disability adjusted life years (DALYs) ) in the EU by country (07.11.2024)

    EEA: Proportion of people in Europe who report being unable to keep their home warm, by country (07.11.2024)

    EEA: Respiratory disease modifiable risk factors and individual determinants (07.11.2024)

    Trzecie spotkanie Krajowego Programu Współpracy CAMS – relacja i prezentacje (06.11.2024)

    Rada Unii Europejskiej: Wodór - apel o szybkie wdrożenie unijnych przepisów i skoordynowane działania na rzecz sieci, przemysłu i inwestorów (05.11.2024)

    EU-BRITE: The Kick-off Meeting for the drawing up of the best available techniques reference document for the extraction of ores including on-site treatment operations MIN BREF (04.11.2024)

    U.S. EPA [ograniczanie zanieczyszczenia powietrza w miastach portowych] Biden-Harris Administration announces nearly $40 million of Clean Ports investments in Connecticut as part of Investing in America agenda (01.11.2024)

    U.S. EPA [redukcja emisji przemysłowych poprzez granty na inwestycje] Biden-Harris Administration Announces Georgia Selectee to Receive $350,000 in Grants to Help Businesses Prevent Pollution as Part of Investing in America Agenda (01.11.2024)

    EPA [emisja niezorganizowana LZO] Issues Nearly $1.5M in Penalties to Three Facilities in Louisiana Parishes (31.10.2024)

    EEA: Historical and projected emissions from stationary installations covered by the EU Emissions Trading System in the European Economic Area (31.10.2024)

    National progress towards greenhouse gas emission targets under the Effort Sharing Regulation ESR (31.10.2024)

    EEA: Progress towards achieving climate targets in the EU-27 (31.10.2024)

    EEA: EU agricultural emissions by source and projected emissions (31.10.2024)

    EEA: Greenhouse gas emission intensity of electricity generation, EU level (31.10.2024)

    EEA: New registration of electric cars, EU-27 (31.10.2024)

    JRC: Atlas of the Human Planet: 50 years of population growth and urbanisation trends uncovered (30.10.2024)

    EEA: Variations (1990-2022) in the emissions of pollutants from transport by mode in EU-27 (28.10.2024)

    EEA: Emissions of pollutants from transport in EU-27 (28.10.2024)

    EPA [bezwodny amoniak] Requires Wawona Frozen Foods in Fresno, Calif., to Comply with Chemical Safety Laws (23.10.2024)

    INCITE: Explore the innovative Techniques

    GIOŚ: Spotkanie organizacyjne w zakresie poważnych awarii dla Inspekcji Ochrony Środowiska (17.10.2024)

    IOŚ: Zaproszenie na konferencję „Rozwój systemu ETS.. 25 października 2024” (17.10.2024)

    NIK: Nieutwardzone drogi w Wielkopolsce to wyzwanie dla gmin (16.10.2024)

    ETO: EU risks falling behind in the race for climate adaptation (16.10.2024)

    IOŚ: zaproszenie na spotkanie Krajowego Programu Współpracy Serwisu Monitoringu Atmosfery Copernicus 23 października 2024 (15.10.2024)

    JRC: INCITE platform out today for submission of clean technologies (15.10.2024)

    EPA [raport za rok 2023 o emisjach gazów cieplarnianych w USA] Releases 2023 Data Collected Under Greenhouse Gas Reporting Program (15.10.2024)

    Rada Unii Europejskiej: Jakość powietrza – Rada ostatecznie zatwierdza surowsze normy w UE (14.10.2024)

    GIOŚ: Stacja monitoringu powietrza w Małogoszczu uruchomiona po modernizacji (14.10.2024)

    Zobacz bieżące artykuły w Atmospheric Environment:

    Investigating uncertainties in air quality models used in GMAP/SIJAQ 2021 field campaign: General performance of different models and ensemble results

    The effect of the ultra-low emission zone on PM2.5 concentration in Seoul, South Korea

    Ground ozone rise during the 2022 shanghai lockdown caused by the unfavorable emission reduction ratio of nitrogen oxides and volatile organic compounds

    Improved tools for estimation of ammonia emission from field-applied animal slurry: Refinement of the ALFAM2 model and database

    An attention-based CNN model integrating observational and simulation data for high-resolution spatial estimation of urban air quality

    Zobacz EUR-Lex:

    Sprostowanie do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2024/1610 z dnia 14 maja 2024 r. zmieniającego rozporządzenie UE 2019/1242 w odniesieniu do zaostrzenia norm emisji CO2 dla nowych pojazdów ciężkich oraz włączenia obowiązków sprawozdawczych, zmieniającego rozporządzenie UE 2018/858 i uchylającego rozporządzenie UE 2018/956 (29.10.2024)

    Rozporządzenie wykonawcze Komisji UE 2024/2729 z dnia 22 października 2024 r. zezwalające na zwolnienie na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2024/573 w odniesieniu do stosowania fluorowanych gazów cieplarnianych w niektórych urządzeniach do symulacji środowiskowej, w laboratoryjnych urządzeniach do suszenia rozpyłowego lub liofilizacji oraz w wirówkach laboratoryjnych (23.10.2024)

    Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego – Paliwa niskoemisyjne i odnawialne: budowanie potencjału przemysłu europejskiego w zakresie dekarbonizacji (23.10.2024)

    Sprostowanie do rozporządzenia delegowanego Komisji UE 2023/2485 z dnia 27 czerwca 2023 r. zmieniającego rozporządzenie delegowane UE 2021/2139 ustanawiające dodatkowe techniczne kryteria kwalifikacji służące określeniu warunków, na jakich niektóre rodzaje działalności gospodarczej kwalifikują się jako wnoszące istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu lub w adaptację do zmian klimatu, a także określeniu, czy działalność ta nie wyrządza poważnych szkód względem żadnego z pozostałych celów środowiskowych (22.10.2024)

    Zawiadomienie Komisji w sprawie stopniowego wycofywania zachęt finansowych dla indywidualnych kotłów zasilanych paliwami kopalnymi na podstawie wersji przekształconej dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (18.10.2024)

    Sprawozdanie specjalne 15/2024 pt. Przystosowanie się do zmiany klimatu w UE – działania nie nadążają za ambicjami (17.10.2024)

    Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 stycznia 2024 r. w sprawie opracowania kompleksowej europejskiej strategii portowej 2023/2059 (17.10.2024)

    Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 stycznia 2024 r. w sprawie energii geotermalnej 2023/2111 (17.10.2024)

    Decyzja wykonawcza Komisji UE 2024/2666 z dnia 14 października 2024 r. w sprawie uznania, na podstawie art. 31 ust. 2 i 4 dyrektywy UE 2018/2001, że sprawozdanie zawiera dokładne dane do celów pomiaru emisji gazów cieplarnianych związanych z uprawą pszenicy, żyta, kukurydzy, jęczmienia, pszenżyta, buraka cukrowego, rzepaku, trawy polowej i użytków zielonych przeznaczonych do koszenia w Niemczech (15.10.2024)

    Decyzja wykonawcza Komisji UE 2024/2624 z dnia 8 października 2024 r. w sprawie uznania, na podstawie art. 31 ust. 2 i 4 dyrektywy UE 2018/2001, że sprawozdanie zawiera dokładne dane do celów pomiaru emisji gazów cieplarnianych związanych z uprawą rzepaku w Czechach (09.10.2024)

    Decyzja wykonawcza Komisji UE 2024/2626 z dnia 8 października 2024 r. w sprawie uznania, na podstawie art. 31 ust. 2 i 4 dyrektywy UE 2018/2001, że sprawozdanie zawiera dokładne dane do celów pomiaru emisji gazów cieplarnianych związanych z uprawą pszenicy, kukurydzy i rzepaku na Litwie (09.10.2024)

    Decyzja wykonawcza Komisji UE 2024/2630 z dnia 8 października 2024 r. w sprawie uznania, na podstawie art. 31 ust. 2 i 4 dyrektywy UE 2018/2001, że sprawozdanie zawiera dokładne dane do celów pomiaru emisji gazów cieplarnianych związanych z uprawą rzepaku w Danii (09.10.2024)

    Rozporządzenie delegowane Komisji UE 2024/2620 z dnia 30 lipca 2024 r. uzupełniające dyrektywę 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotyczących uznania, że gazy cieplarniane stały się trwale chemicznie związane w produkcie (04.10.2024)

    Sprawozdanie specjalne ETO 20/2024: Plany w ramach wspólnej polityki rolnej – bardziej ekologiczne, ale nieodpowiadające ambicjom UE w dziedzinie klimatu i środowiska (01.10.2024)