Wskaźniki średniego narażenia na pył PM2,5 w miastach Polski
W poniższej tabeli przedstawiamy wskaźniki średniego narażenia na pył zawieszony PM2,5 dla miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji w latach 2012-2023. Wartości wskaźników średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekraczające wartość pułapu stężenia ekspozycji zaznaczono kolorem czerwonym.
|
Województwo
|
Nazwa strefy
|
Wartość wskaźnika średniego narażenia na pył PM2,5 [μg/m3] dla roku:
|
|||||||||||
|
2023
|
2022 | 2021 | 2020 | 2019 | 2018 | 2017 | 2016 | 2015 |
2014
|
2013
|
2012
|
||
|
dolnośląskie
|
aglomeracja wrocławska
|
16
|
16 | 16 | 17 | 19 | 22 | 22 | 23 | 25 |
26
|
28
|
29,0
|
|
miasto Legnica
|
-
|
- | - | - | 22 | 25 | 24 | 25 | 25 |
26
|
27
|
28,7
|
|
|
miasto Wałbrzych
|
16 | 16 | 15 | 18 | 19 | 21 | 20 | 21 | 22 |
24
|
23
|
24,0
|
|
|
kujawsko-
pomorskie
|
aglomeracja bydgoska
|
13 | 13 | 13 | 15 | 16 | 16 | 15 | 17 | 18 |
19
|
18
|
18,6
|
|
miasto Włocławek
|
17 | 18 | 18 | 19 | 20 | 22 | 20 | 20 | 19 |
21
|
20
|
20,9
|
|
|
miasto Toruń
|
14 | 15 | 15 | 16 | 18 | 19 | 19 | 19 | 19 |
17
|
18
|
20,4
|
|
|
lubelskie
|
aglomeracja lubelska
|
14 | 15 | 16 | 17 | 19 | 20 | 20 | 21 | 22 |
22
|
22
|
23,6
|
|
lubuskie
|
miasto Zielona Góra
|
11 | 11 | 12 | 14 | 17 | 19 | 19 | 20 | 20 |
20
|
19
|
20,7
|
|
miasto Gorzów Wielkopolski
|
14 | 14 | 15 | 15 | 17 | 18 | 18 | 17 | 16 |
16
|
17
|
17,7
|
|
|
łódzkie
|
aglomeracja łódzka
|
16 | 17 | 18 | 19 | 21 | 22 | 22 | 22 | 23 |
24
|
24
|
24,1
|
|
małopolskie
|
aglomeracja krakowska
|
20 | 21 | 23 | 25 | 29 | 31 | 32 | 32 | 33 |
36
|
37
|
38,1
|
|
miasto Tarnów
|
18 | 19 | 20 | 21 | 24 | 25 | 25 | 25 | 26 |
29
|
31
|
32,5
|
|
|
mazowieckie
|
aglomeracja warszawska
|
15 | 15 | 16 | 17 | 19 | 21 | 21 | 22 | 23 |
24
|
25
|
26,6
|
|
miasto Płock
|
16 | 16 | 17 | 19 | 21 | 22 | 22 | 22 | 23 |
23
|
25
|
26,6
|
|
|
miasto Radom
|
18
|
19 | 20 | 21 | 23 | 24 | 24 | 24 | 25 |
25
|
25
|
25,6
|
|
|
opolskie
|
miasto Opole
|
17 | 18 | 18 | 19 | 21 | 22 | 23 | 22 | 25 |
24
|
25
|
25,8
|
|
podkarpackie
|
miasto Rzeszów
|
15 | 16 | 16 | 18 | 21 | 23 | 23 | 23 | 24 |
26
|
28
|
28,8
|
|
podlaskie
|
aglomeracja białostocka
|
14 | 15 | 16 | 17 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
21
|
21
|
22,3
|
|
pomorskie
|
aglomeracja trójmiejska
|
12 | 12 | 12 | 13 | 14 | 14 | 14 | 15 | 15 |
16
|
16
|
17,8
|
|
śląskie
|
aglomeracja górnośląska
|
20 | 21 | 23 | 26 | 29 | 31 | 30 | 31 | 32 |
34
|
34
|
36,4
|
|
aglomeracja rybnicko-jastrzębska
|
22 | 23 | 24 | 26 | 28 | 30 | 29 | 28 | 29 |
31
|
32
|
36,6
|
|
|
miasto Bielsko-Biała
|
18 | 20 | 21 | 24 | 27 | 30 | 29 | 28 | 29 |
32
|
34
|
36,8
|
|
|
miasto Częstochowa
|
21 | 20 | 20 | 22 | 25 | 27 | 26 | 27 | 28 |
30
|
32
|
36,0
|
|
|
świętokrzyskie
|
miasto Kielce
|
16 | 17 | 17 | 17 | 17 | 18 | 21 | 24 | 27 |
29
|
31
|
32,0
|
|
warmińsko-mazurskie
|
miasto Olsztyn
|
13 | 14 | 14 | 15 | 17 | 17 | 16 | 16 | 16 |
17
|
18
|
18,8
|
|
miasto Elbląg
|
14 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 16 | 16 | 16 |
17
|
18
|
19,5
|
|
|
wielkopolskie
|
aglomeracja poznańska
|
17 | 17 | 18 | 19 | 21 | 23 | 24 | 25 | 25 |
25
|
25
|
25,5
|
|
miasto Kalisz
|
- | - | - | 21 | 23 | 25 | 26 | 28 | 28 |
28
|
30
|
30,3
|
|
|
zachodnio- pomorskie
|
aglomeracja szczecińska
|
12 | 12 | 13 | 15 | 16 | 16 | 15 | 16 | 16 |
16
|
15
|
16,0
|
|
miasto Koszalin
|
11 | 11 | 12 | 14 | 15 | 14 | 13 | 14 | 14 |
13
|
11
|
12,7
|
|
Wytyczne do analiz trendów:
Zakładając brak zmiany sposobu oceny stężeń w obrębie stref z roku na rok, w analizie trendów należy uwzględnić co najmniej następujące aspekty:
• indywidualne uwarunkowania każdej ze stref:
- warunki meteorologiczne (przewietrzanie)
- lokalizację stacji monitoringowych względem obszarów niskiej emisji związanej z ogrzewaniem domów
- poziom zamożności mieszkańców ww. obszarów (poziom ubóstwa energetycznego)
- skuteczność (skalę i trwałość) programów termomodernizacji budynków i redukcji emisji z palenisk domowych
- lokalizację stacji monitoringowych względem tras komunikacyjnych o dużym obciążeniu, ich charakter i środki supresji wtórnej emisji pyłu
• czynniki oddziałujące na wszystkie strefy:
- zmiany temperatury w sezonie grzewczym
- inflację i zwiększenie kosztów ogrzewania domów
- zmiany społeczne w obszarze ubóstwa energetycznego
Kontekst polityczny i zdrowotny:
Tło oceny trendów powinno obejmować oprócz obowiązującej podstawy prawnej (pułapu stężenia ekspozycji na poziomie 20 μg/m3), również rekomendację WHO w zakresie zaostrzenia standardów jakości powietrza oraz dyskusję o sprzeczności celów klimatycznych obniżenia emisji CO2 poprzez zastępowanie paliw kopalnych biomasą z celami zdrowotnymi redukcji emisji z ogrzewnictwa indywidulanego (zobacz raport JRC: In cities, less biomass burning for better air quality), prowadzącą z dużym prawdopodobieństwem do prawnego ograniczenia spalania w dużych miastach paliw stałych, w tym biomasy.
Przedstawione w tabeli wartości wskaźników przyjęto według następujących obwieszczeń:
- dla roku 2023: Obwieszczenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 7 lipca 2024 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji2 (M. P. 2024 poz. 639)
- dla roku 2022: Obwieszczenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 18 sierpnia 2023 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji (M. P. 2023 poz. 926)
- dla roku 2021: Obwieszczenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 25 sierpnia 2022 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji (M. P. 2022 poz. 856)
- dla roku 2020: Obwieszczenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 30 lipca 2021 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji (M. P. 2021 poz. 756)
- dla roku 2019: Obwieszczenie Ministra Klimatu z dnia 8 września 2020 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji (M. P. 2020 poz. 799)
- dla roku 2018: Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 17 września 2019 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji (M. P. 2019 poz. 895)
- dla roku 2017: Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2018 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji (M. P. 2018 poz. 923)
- dla roku 2016: Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji (M. P. 2017 poz. 843)
- dla roku 2015: Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 12 września 2016 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji (M. P. 2016 poz. 939)
- dla roku 2014: Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2015 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji (M. P. 2015 poz. 814)
- dla roku 2013: Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 3 września 2014 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego natężenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji2 (M. P. 2014 poz. 801)
- dla roku 2012: Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 26 września 2013 r. w sprawie wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji przekracza wartość pułapu stężenia ekspozycji, oraz wykazu miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których wartość wskaźnika średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji nie przekracza wartości pułapu stężenia ekspozycji2 (M. P. 2013 poz. 782)
Stronę zaktualizowano: 30.09.2016; 26.09.2017; 01.10.2018; 05.11.2019; 26.09.2020; 30.09.2021; 12.09.2022; 02.10.2023; 23.07.2024
