Opłaty za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza – instalacje niewymagające pozwolenia

Funkcjonowaniu znacznej części instalacji niewymagających pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza i pozwolenia zintegrowanego towarzyszy emisja o niewielkiej skali, dla której wielkość należnych opłat nie przekracza poziomu 800 zł w skali roku, zobowiązującego podmiot korzystający ze środowiska do wniesienia opłaty na podstawie art. 289 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska, z zastrzeżeniem ust. 2. Emisje z tych instalacji wymagają natomiast rzetelnego monitorowania, głównie w oparciu o metody obliczeniowe, dzięki czemu możliwa jest wiarygodna ocena wysokości należnych opłat. Poniżej przedstawiono metody wyznaczania opłat dla niektórych instalacji wymienionych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie przypadków, w których wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z instalacji nie wymaga pozwolenia (Dz.U. Nr 130, poz. 881):

instalacje energetyczne o nominalnej mocy cieplnej do 5, 10, 15 MW (według kryteriów ustalonych dla poszczególnych rodzajów paliw w ww. rozporządzeniu): zaleca się naliczanie opłat według zasad określonych w zakładce Spalanie paliw w źródłach, z których emisja mierzona jest w sposób okresowy Dla źródeł o nominalnej mocy cieplnej do 5 MW wysokość należnych opłat może być wyznaczana na podstawie stawek zawartych w załączniku nr 2 do obwieszczenia Ministra Środowiska w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska,
instalacje inne niż energetyczne o nominalnej mocy cieplnej do 1 MW: wobec emisji pochodzących ze spalania paliw zaleca się stosowanie zasad dla ww. źródeł spalania paliw. Emisja substancji ze źródeł technologicznych wymaga każdorazowo przeprowadzenia analizy indywidualnej,
instalacje do spawania obejmujące nie więcej niż 3 stanowiska spawalnicze: rodzaje substancji wymagające uwzględnienia w obliczaniu należnych opłat zależą od stosowanej metody spawania oraz rodzaju spawanych metali. Zakres substancji uwalnianych podczas spawania obejmuje co najmniej substancje takie jak tlenki azotu, tlenek węgla oraz pył zawierający metale (głównie żelazo, mangan, chrom, nikiel, glin, miedź). Źródłem emisji są również wykorzystywane gazy osłonowe: dwutlenek węgla oraz hel. Metody wyznaczania wysokości należnych opłat opisano w zakładce Spawanie, lutowanie i cięcie stali
instalacje do obróbki szkła o wydajności mniejszej niż 1 Mg na dobę: oprócz procesu głównego, uwzględnienia w obliczeniach należnych opłat wymaga co najmniej emisja z następujących źródeł:
- spalanie gazu w palnikach (topienie szkła, suszenie międzyoperacyjne, podgrzewanie kąpieli myjących),
- lakierowanie: według ogólnych zasad dla LZO (VOC),
- drukowanie: według ogólnych zasad dla LZO (VOC),
- klejenie: według ogólnych zasad dla LZO (VOC),
instalacje do suszenia, brykietowania lub mielenia węgla o mocy przerobowej mniejszej niż 30 Mg surowca na godzinę: uwzględnienia wymaga zorganizowana i niezorganizowana emisja pyłu, spalanie paliw w silnikach maszyn roboczych oraz emisja ze źródeł energetycznych,
instalacje do chowu lub hodowli zwierząt z wyłączeniem instalacji zaliczonych do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko: wielkość należnych opłat można wyznaczać w oparciu o następujące metody:
- trzoda chlewna: wskaźniki emisji określone w Dokumencie Referencyjnym o Najlepszych Dostępnych Technikach dla Intensywnego Chowu Drobiu i Świń (lipiec 2003) / projekt JRC dokumentu następczego (sierpień 2013) lub na podstawie bilansu białka lub wg. poradnika EMEP EEA air pollutant emission inventory guidebook 2009, 4.B Animal husbandry and manure management 2010 dostępnego pod adresem
  http://www.eea.europa.eu/publications/emep-eea-emission-inventory-guidebook-2009/part-b-sectoral-guidance-chapters/4-agriculture/4-b/4-b-animal-husbandry-and-manure-management.pdf lub wg. dokumentu US EPA AP 42 Emissions From Animal Feeding Operations dostępnego pod adresem http://www.epa.gov/ttnchie1/ap42/ch09/draft/draftanimalfeed.pdf
- bydło: wskaźniki emisji określone w poradniku EMEP EEA air pollutant emission inventory guidebook 2009, 4.B Animal husbandry and manure management 2010 lub w dokumencie EPA- AP42 Emissions From Animal Feeding Operations,
- drób (kury nioski, brojlery, indyki, kaczki, perlice): wysokość opłat wyznaczona na podstawie stawek zawartych w załączniku nr 2 do obwieszczenia Ministra Środowiska w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska lub na podstawie emisji wyznaczonej w oparciu o wskaźniki określone w Dokumencie Referencyjnym o Najlepszych Dostępnych Technikach dla Intensywnego Chowu Drobiu i Świń (lipiec 2003) / projekt JRC dokumentu następczego (sierpień 2013) lub wg. poradnika EMEP EEA air pollutant emission inventory guidebook 2009, 4.B Animal husbandry and manure management 2010 lub wg. dokumentu EPA- AP42 Emissions From Animal Feeding Operations,
- zwierzęta futerkowe: wskaźniki emisji określone w poradniku EMEP EEA air pollutant emission inventory guidebook 2009, 4.B Animal husbandry and manure management 2010.

Z opłaty za emisję z fermy zwolnione są osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami jeśli jej prowadzenie nie wymaga uzyskania pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza lub pozwolenia zintegrowanego (art. 284 ustawy Prawo ochrony środowiska),

instalacje do powlekania, do których nie stosuje się przepisów w sprawie standardów emisyjnych z instalacji i w których zużywa się mniej niż jedną tonę powłok w ciągu roku: wielkość należnych opłat można wyznaczyć:
- w sposób uproszczony: odnosząc się jedynie do informacji o składzie wykorzystywanych preparatów i przyjmując założenie 100 % emisji LZO (VOC) w nich zawartych, z uwzględnieniem emisji odkurzu lakierniczego jeśli do niej dochodzi,
- w sposób dokładny: zgodnie z zasadami sporządzania bilansu LZO, które opisujemy w dziale bilans LZO
zbiorniki materiałów sypkich o pojemności mniejszej niż 50 m³: należne opłaty można wyznaczać na podstawie zasad opisanych w dziale Obliczenia emisji w zakładce Załadunek silosów, pamiętając o zróżnicowaniu stawek w przypadku emisji pyłów zawierających metale ciężkie lub inne substancje,
instalacje do przetwórstwa owoców lub warzyw o zdolności produkcyjnej mniejszej niż 50 Mg/rok: opłatami należy objąć co najmniej źródła spalania paliw, uzupełnienia agregatów chłodniczych (jeśli dochodzi z nich do emisji) oraz środki transportu (wózki widłowe),
instalacje do suszenia owoców, warzyw, zboża, innych płodów rolnych lub leśnych: opłatami należy objąć co najmniej źródła spalania paliw, źródła emisji pyłów z przyjęcia i obróbki materiału oraz środki transportu,
instalacje do przechowywania owoców, warzyw, zboża, innych płodów rolnych lub leśnych: opłatami należy objąć co najmniej uzupełnienia agregatów chłodniczych (jeśli dochodzi z nich do emisji), środki transportu (wózki widłowe, jeśli wykorzystywane są wózki inne niż z napędem elektrycznym) oraz etylen,
młyny spożywcze: uwzględnienia wymagają źródła zorganizowanej i niezorganizowanej emisji pyłu, takie jak przyjęcie i przeładunek zboża, jego oczyszczanie, pakowanie i załadunek mąki,
instalacje do przesyłu, przeładunku lub magazynowania paliw płynnych: w zależności od rodzaju i struktury instalacji, rodzaju paliwa oraz stosowanych metod ograniczenia emisji wysokość należnych opłat można naliczyć z wykorzystaniem stawek opłat właściwych dla przeładunku benzyn silnikowych określonych w załączniku nr 2 do obwieszczenia Ministra Środowiska w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska lub na podstawie emisji obliczonej z zachowaniem zasad opisanych w dziale Obliczenia emisji w zakładce Magazynowanie cieczy lotnych w zbiornikach oraz w dziale Emisja niezorganizowana w zakładce Nieszczelności instalacji,
instalacje do oczyszczania ścieków: o ilości emitowanych gazów stanowiących podstawę naliczenia opłat decyduje charakter ścieków (ścieki przemysłowe, komunalne, rolnicze) oraz procesy zastosowane do ich oczyszczania. W przypadku ścieków przemysłowych zawierających związki lotne, emisje tych związków należy uwzględnić w opłatach z przypisaniem im właściwych stawek. Z procesu oczyszczania biologicznego w opłatach należy uwzględnić:
- emisję metanu i siarkowodoru – dla procesu beztlenowego,
- emisję dwutlenku węgla – dla procesu tlenowego (w części instalacji bilans węgla jest ujemny co uzasadnia brak emisji CO₂).

Jeśli w obrębie instalacji eksploatowane są dodatkowe źródła emisji, takie jak źródła spalania biogazu (pochodnie, silniki tłokowe) lub zbiorniki dodatków, źródła te należy uwzględnić z zachowaniem właściwych dla nich zasad wyznaczania emisji,

instalacje do odprowadzania gazu składowiskowego do powierza: wielkość należnych opłat zależy od sposobu zagospodarowania gazu. W przypadku wprowadzania bezpośredniego wielkość należnych opłat powinna obejmować co najmniej dwutlenek węgla oraz metan. W przypadku spalania gazu (palniki, pochodnie, silniki) w systemie opłat należy uwzględnić dodatkowo co najmniej tlenek węgla, tlenki azotu oraz pył,
dygestoria: wielkość należnych opłat powinna odpowiadać strukturze i charakterowi prowadzonych analiz. Uwzględnienia mogą wymagać analizy prowadzone z wykorzystaniem rozpuszczalników oraz emisje ze spalania i mineralizacji próbek. Opłatami powinny być również objęte źródła emisji (aparaty) wykorzystywane poza dygestoriami, z których dochodzi do emisji. Metody obliczeń mikroemisji pochodzących z analiz laboratoryjnych przedstawiamy w dziale Obliczenia emisji w zakładce Analizy laboratoryjne (mikroemisje).